ทำไม ‘สุนัข’ มักจะหน้าคล้ายเจ้าของ แต่ ‘แมว’ กลับไม่เป็นแบบนั้น?

ทำไม ‘สุนัข’ มักจะหน้าคล้ายเจ้าของ
แต่ ‘แมว’ กลับไม่เป็นแบบนั้น?

คำพูดที่ว่า ‘สุนัขมักจะหน้าคล้ายเจ้าของ’ เป็นสิ่งที่เราได้ยินกันอยู่บ่อยๆ และมันก็มีหลักฐานทางวิทยาศาสตร์สนับสนุนอยู่จริง แต่สงสัยไหมว่า ทำไมแมวกลับไม่ค่อยถูกมองว่ามีใบหน้าคล้ายเจ้าของเท่าสุนัข?

ก่อนอื่นเราต้องมาทำความเข้าใจก่อนว่าทำไม ‘สุนัข’ ถึงมักจะดูคล้ายกับเจ้าของ

อย่างแรกเลยคือ มันมาจากอคติจากการเลือกของเจ้าของ (Selection Bias) คนมักเลือกสุนัขที่ดูแล้วรู้สึกเข้ากับตัวเอง หรือสะท้อนภาพลักษณ์บางอย่าง เช่น คนผมยาวอาจเลือกพันธุ์ที่มีขนยาว หรือคนชอบออกกำลังกายก็อาจเลือกพันธุ์สุนัขที่มีนิสัยแอคทีฟหน่อย งานวิจัยของไมเคิล รอย (Michael Roy – University of California) พบว่า คนสามารถจับคู่สุนัขกับเจ้าของได้ถูกต้องจากหน้าตาโดยไม่เห็นชื่อหรือข้อมูลใดๆ เลย ซึ่งมันเจ๋งมาก

เหตุผลที่สองคือ การใช้เวลาด้วยกันและเรียนรู้ร่วมกัน อยู่ด้วยกันนาน ก็ยิ่งเริ่มคล้ายกัน เพราะสุนัขจะปรับตัวตามพฤติกรรมเจ้าของ เช่น ถ้าเจ้าของใจเย็น ขี้อ้อน สุนัขก็มักจะนิสัยคล้ายกัน เพราะสุนัขเป็นสัตว์ฝูง และรับรู้พลังงานจากเจ้าของได้ดี เมื่ออยู่ร่วมกันนานๆ ทั้งคู่จะเริ่มปรับอารมณ์ซึ่งกันและกัน เสริมพฤติกรรมของกันและกัน 

นักวิจัยด้านพฤติกรรมสุนัขกล่าวว่า ประมาณหนึ่งในสามของบุคลิกภาพสุนัขมาจากพันธุกรรม แต่อีกสองในสามมาจาก ‘สิ่งแวดล้อม’ ซึ่งมันก็ถูกหล่อหลอมขึ้นโดยเจ้าของ ยิ่งถ้าสุนัขเติบโตมากับเจ้าของตั้งแต่ยังเป็นลูกสุนัขก็จะยิ่งไว้วางใจเจ้าของเป็นพิเศษ เพราะสุนัขมีสายสัมพันธ์ที่แน่นแฟ้นกับมนุษย์อย่างลึกซึ้งมานับหมื่นปี มันจึงเชื่องและปรับตัวเข้ากับเราได้ง่าย

สุดท้ายคือ เจ้าของมักอบรมสุนัขจนเกิดการ ‘เลียนแบบทางพฤติกรรม’ เช่น สุนัขอาจเรียนรู้ว่าเวลาเจ้าของเครียดมันต้องเงียบ หรือเวลาเจ้าของอารมณ์ดีจะต้องเล่นด้วย กลายเป็นว่านิสัยเริ่มคล้ายกัน จากการแชร์อารมณ์และพฤติกรรมร่วมกันนั่นเอง

แล้วทำไม ‘แมว’ ไม่ถูกมองว่าคล้ายเจ้าของเท่าสุนัข?

อย่างแรกคือ ประวัติวิวัฒนาการที่ต่างกัน สุนัขมีประวัติการเลี้ยงร่วมกับมนุษย์มาอย่างยาวนาน ทำให้เกิดการปรับตัวร่วมกันในหลายด้าน ส่วนแมวเพิ่งถูกทำให้เชื่องในช่วงหลัง และอาจยังไม่มีการพัฒนาไปในทิศทางเดียวกันกับมนุษย์มากเท่ากับสุนัข

ความสัมพันธ์และนิสัยธรรมชาติที่ต่างกันก็เป็นหนึ่งในเหตุผลด้วย เพราะสุนัขมักถูกมองว่าเข้าสังคมเก่งและปรับตัวตามกิจวัตรของเจ้าของได้ดี ขณะที่แมวค่อนข้างเป็นอิสระมากกว่า และจุดประสงค์ในการเลี้ยงแมวคือการอยู่ร่วมกัน ไม่ใช่การฝึกให้ทำตามเหมือนสุนัข มันเลยทำให้ไม่ได้มีการลอกเลียนแบบพฤติกรรมระหว่างแมวกับเจ้าของมากนัก

สุดท้าย มนุษย์อาจมีความคุ้นเคยกับรูปลักษณ์ของสุนัขมากกว่า เนื่องจากมีการเพาะพันธุ์หลากหลายและอยู่ร่วมกับมนุษย์มานาน ส่วนแมว แม้จะมีความหลากหลายเช่นกัน แต่โดยทั่วไปแล้วคนอาจไม่ค่อยสังเกตรายละเอียดปลีกย่อยของแมวได้ชัดเจนเท่ากับสุนัข 

สรุปก็คือ ความคล้ายคลึงกันระหว่างสุนัขกับเจ้าของเป็นเรื่องของความรู้สึกและการเลือก มากกว่าความเหมือนจริงทางกายภาพ ส่วนแมวซึ่งมีบุคลิกและประวัติร่วมกับมนุษย์ที่ต่างออกไป จึงไม่ค่อยถูกมองว่าคล้ายเจ้าของในลักษณะเดียวกันนั่นเอง

อ้างอิง:

• Dogs and their owners really do look alike—here’s why https://shorturl.asia/kxaeB
• Why Are There More Different Types of Dogs Than There Are Cats https://shorturl.asia/vDVuU
• Five differences differences between dogs and cats https://shorturl.asia/ARw2y