รู้ไหม? คนไทยส่วนใหญ่นับถือศาสนาพุทธไม่แท้ แต่เป็นพุทธที่มี ‘ผี’ และ ‘พราหมณ์’ ผสมอยู่

2 Min
1469 Views
04 Feb 2021

หากถามว่าคนไทยส่วนใหญ่นับถือศาสนาอะไร?

ถ้าให้คิดตอบแบบเร็วๆ เลยคงตอบว่า ‘ศาสนาพุทธ’
แต่จริงๆ แล้ว คนไทยอาจไม่ได้นับถือพุทธแท้
อย่างพุทธของอินเดียเหมือนที่เราคิด

แต่เป็น ‘ศาสนาผสม’ เพราะก่อนที่จะก่อร่างสร้างสถาบันขึ้นมาเป็นคำว่า ศาสนา ในพื้นที่ที่เรียกว่าประเทศไทยวันนี้ ก็มีศาสนาอื่นอยู่มาก่อนศาสนาพุทธ

หากลองอธิบายให้เข้าใจง่ายๆ ตอนนี้ศาสนาพุทธมีอีก 3 ศาสนาปนๆ กันอยู่ ได้แก่

1. ศาสนาผี

ถือเป็นศาสนาแรกๆ ที่เข้ามาโดยมีความเชื่อว่า รอบๆ ตัวเรามีวิญญาณสิงสถิตอยู่หรือมีอำนาจเหนือความเป็นธรรมชาติบางอย่าง

ศาสนาผีเรียกได้ว่าเป็นพื้นฐานของคนไทย ที่สะท้อนผ่านแก่นความเชื่อ และความคิดที่แฝงอยู่ สังเกตได้จากคนไทยมักเคารพสิ่งที่มองไม่เห็น หรือถ้าเห็นอะไรแปลก หรือดูน่ากลัวก็ไหว้กันไปหมด เช่น การไหว้ต้นไม้ ไหว้สัตว์ที่มีความพิเศษ

เหล่านี้ช่วยให้คาดการณ์ได้ว่า แก่นของคนไทยนับถือศาสนาผีกันมาก่อนแล้วค่อยเริ่มรับศาสนาอื่นตามเข้ามา
โดยมีเรื่อง ‘ขวัญ’ กับ ‘วิญญาณ’ เป็นหลักของความเชื่อ

‘ขวัญ’ หมายถึง ขวัญบนหัวเรานี่แหละที่อยู่ตรงกลางกระหม่อมหรือเรียกกันว่า จอมขวัญ
ซึ่งเป็นความเชื่อที่หลงเหลืออยู่ในคนไทยว่า ทุกคนต่างเกิดมามีขวัญกันหมด ถ้าขวัญหายไปจะเริ่มป่วย เริ่มตาย จึงได้มีพิธีบายศรีสู่ขวัญ เพื่อเรียกขวัญกลับมา

ขวัญบนหัว | amarinbabyandkids.com

และ ‘วิญญาณ’ ที่ให้คุณ-โทษ เนื่องจากมีวิญญาณสิงอยู่ในสิ่งของเหล่านั้น เช่น พระพุทธรูปแต่ละองค์มีฤทธิ์ ให้พรอย่างนี้ได้หรือต้องแก้บนแบบนี้ กลับไม่ได้มองว่าพระพุทธรูปคือ พระพุทธเจ้า แต่เพราะมีผีสิงอยู่ในนั้น

2. ศาสนาพราหมณ์

คนไทยรับด้านพิธีกรรม และด้านความสวยหรูอลังการต่างๆ เช่น โบสถ์ การที่เทพเจ้าขี่สัตว์ต่างๆ หรืออย่างพระพิฆเนศ เทพเจ้าในอินเดียที่มีลักษณะพิเศษกว่าเทพเจ้าองค์อื่นๆ เลยทำให้คนเกิดจิตใต้สำนึกรู้สึกว่าน่านับถือ และจับต้องได้

คนไทยจะคิดว่าหากไหว้เคารพบูชา ถ้าท่านไม่ให้พร อย่างน้อยก็คงไม่ทำร้ายเรา
โดยเชื่อมกับฤทธิ์ที่สามารถให้คุณให้โทษได้ เช่น สิ่งศักดิ์สิทธิ์ช่วยให้ประสบความสำเร็จ หรือช่วยเรื่องโชคลาภ เป็นต้น

3. ศาสนาพุทธ

พระพิฆเนศ | siamganesh.com

คนไทยรับเอาด้านศีลธรรมจากพุทธศาสนาเข้ามา เช่น การนับถือศีล 5 การเวียนว่ายตายเกิด กฎแห่งกรรม เป็นต้น ซึ่งหลักปรัชญาในการละทิ้งโลกเพื่อแสวงหาความจริงทางธรรมชาติ โดยเฉพาะการละทิ้งกิเลส แต่แนวคิดดังกล่าวไม่เข้ากับความเชื่อดั้งเดิมของสังคมเท่าไหร่ จึงทำให้ศาสนาผีเข้ามาครอบงำศาสนาพุทธแท้

ทั้งนี้ พอนำสิ่งศักดิ์สิทธิ์มารวมๆ กัน ก็มีทั้งข้อดีและข้อเสีย เพราะการนับถือสิ่งที่มีอำนาจ ความเชื่อพิเศษต่างๆ หรือโชคลางมากเกินไป โดยที่ไม่ได้ตั้งคำถามหรือตั้งข้อสงสัย คนก็จะเชื่อโดยไร้เหตุผล ซึ่งให้โทษมากกว่าคุณ เช่น การพึ่งพาสิ่งศักดิ์สิทธิ์โดยการขอหวย แล้วหวังว่าพรุ่งนี้จะรวย โดยไม่ทำมาหากิน

นอกจากศาสนาทั้งสามศาสนาที่กล่าวมา ประเทศไทยในปัจจุบันยังมีอีกศาสนาเพิ่มขึ้นมาใหม่ เรียกว่า ‘ศีลธรรมของโลกยุคสมัยใหม่’ ซึ่งเป็นศาสนาที่เน้นสิทธิขั้นพื้นฐานของมนุษย์มากกว่าเรื่องของเวรกรรม เพราะเชื่อว่า ทุกคนมีความเท่าเทียมกันหมด ไม่จำกัดเพศหรือวัย

และดูเหมือนว่าคนรุ่นใหม่ยุคนี้จะศรัทธาศาสนาที่ว่ากันไม่น้อย…

ใครสนใจเรียนรู้รากเหง้าและความเชื่อของคนไทยว่ามาจากไหน ร่วมเดินทางย้อนเวลาได้ในพอดแคสต์ History Corgi ซีรีส์ ‘ประวัติศาสตร์ของตัวเรา’ EP.4: ศาสนาผี: https://bit.ly/2MPcpc3