ถ้าปลา ‘คัน’ จะทำยังไง? งานวิจัยเผยปลาหลายชนิดเอาตัวไป ‘ถู’ ฉลามเพื่อเกาให้หายคัน

รู้หรือไม่ว่าถึงเป็นปลาในน้ำก็สามารถเกิดอาการคันได้

อาจเพราะมีเศษฝุ่นเข้าตา โดนของแข็งขีดข่วน ไปจนถึงมีสัตว์เล็กๆ มาแทะตามร่างกาย เหล่านี้ล้วนมีโอกาสทำให้เหล่าปลาในท้องทะเลรู้สึก ‘คัน’ ได้ทั้งนั้น แต่นั่นแหละที่ตามมาด้วยคำถามสำคัญที่ทำให้นักวิชาการสงสัยว่า ในเมื่อปลาไม่มีมือหรืออวัยวะใดไว้ช่วยเกา แล้วพวกมันทำอย่างไรเวลารู้สึกคันขึ้นมา

แต่คำถามข้างต้นนี้ได้ถูกเฉลยแล้วผ่านงานวิจัยเมื่อไม่กี่วันก่อน ที่ค้นพบว่า ปลาในมหาสมุทรเปิด เช่น ปลาทูน่า มีเครื่องช่วยเกาที่ชื่อว่า ‘ฉลาม’ นั่นเอง

ใช่ อ่านไม่ผิดหรอก ฉลามที่ชอบงับคุณนี่แหละ

โดยงานวิจัยดังกล่าว เกิดจากการเฝ้าสังเกตท้องทะเลผ่านกล้องที่บันทึกภาพวิถีชีวิตของปลาต่างๆ ไว้ จนพวกเขาได้พบว่าปลาหลายสายพันธ์ุที่มีขนาดกลางถึงใหญ่ทั่วมหาสมุทรแปซิฟิก อินเดีย และแอตแลนติก ชอบเอาตัวเองไป ‘ถู’ กับฉลามเพื่อกำจัดปรสิต ผิวหนังที่ตายแล้ว และการระคายเคืองตามผิวหนัง เนื่องด้วยผิวฉลามนั้นประกอบไปด้วยโครงสร้างคล้ายฟันเล็กๆ ที่ชื่อว่า ‘Dermal denticles’ ที่ให้ความรู้สึกตอนถูเหมือนกระดาษทราย ทำให้พื้นผิวนี้เหมาะสมอย่างยิ่งในการช่วยเกาให้หายคัน

และงานวิจัยดังกล่าวยังอธิบายต่อไปอีกด้วยว่า ปลาที่มาถูตัวกับฉลามมักเกาที่หัวและข้างลำตัว เพราะสองบริเวณนี้มักได้รับผลกระทบมากกว่าส่วนอื่น (หรือพูดง่ายๆ ว่าคันกว่าส่วนอื่น) โดยปลาทูน่าคือปลาที่ค่อนข้างเป็นระเบียบที่สุดในการเข้ามาให้ฉลามเกา เพราะพวกมันมักว่ายเข้ามาที่หางของฉลามเสมอ

แต่นอกเหนือจากข้อเท็จจริงชวนยิ้มตรงนี้แล้ว งานวิจัยดังกล่าวยังถือเป็นการตอกย้ำความสำคัญของฉลามในท้องทะเลด้วย สอดคล้องกับหลายงานวิจัยก่อนหน้าที่เน้นย้ำว่า มหาสมุทรที่อุดมสมบูรณ์ต้องมีปริมาณฉลามที่สมดุล ซึ่งนี่ก็เป็นหนึ่งในประเด็นที่นักสิ่งแวดล้อมหยิบยกมาพูดถึงอย่างหนาหูในปัจจุบัน

อ้อ และสำหรับใครที่สงสัยว่าแล้วปลาขนาดเล็กล่ะ พวกมันเอาตัวมาถูกับฉลามเพื่อให้หายคันด้วยหรือเปล่า เรื่องนี้ถูกเล่าไว้ในงานวิจัยเดียวกันนี้ด้วยนะ ว่าพวกมันไม่ทำแบบนั้น เพราะอาจเกิดความเสี่ยงในการโดนกินได้นั่นเอง

อ้างอิง

• How do fish scratch their itches? It turns out sharks are involved. https://bit.ly/3zn7uor