พูดถึงสัตว์ดุร้าย เรามักจะนึกถึงสิงโต เสือ หรือไม่ก็ฉลาม ซึ่งแน่นอน สัตว์เหล่านี้มนุษย์ก็รู้สึกว่ามันน่ากลัว ไม่น่าเข้าใกล้
แต่ในความเป็นจริง ตามสถิติที่เก็บกันมา สัตว์เหล่านี้ทำร้ายมนุษย์จนถึงแก่ความตายน้อยมาก เรียกได้ว่ารวมกันทุกตัว ปี ๆ หนึ่ง สัตว์พวกนี้ทุกชนิดทุกสายพันธุ์ยังฆ่ามนุษย์ไม่ถึง 100 คนเลย
ซึ่งนั่นน้อยกว่าสัตว์กินพืชที่มีภาพลักษณ์น่ารักกว่ามาก ๆ อย่างฮิปโปเยอะ เพราะปี ๆ หนึ่ง ฮิปโปนั้นน่าจะเป็นสาเหตุการตายของคนราว ๆ 500 คนเลยทีเดียว เรียกได้ว่าเป็นสัตว์บกที่ทำคนตายมากที่สุดในแอฟริกาเลย
ทำไมต้องฮิปโป ? ทำไมมันโหดขนาดนี้ ?
อันนี้เราขอเล่าถึงลักษณะทางกายภาพของฮิปโปก่อน ฮิปโปเป็นสัตว์กินพืชก็จริง แต่มันก็มีเขี้ยวใหญ่โตยาวเป็นฟุต และเขี้ยวอันใหญ่โตนี้ก็ไม่ได้เอาไว้กินอาหาร แต่เอาไว้เพื่อจู่โจม ซึ่งขากรรไกรของมันก็มีพลังมหาศาล แรงกัดของมันสูงที่สุดในสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมทุกชนิด (มันกัดแรงกว่าสิงโตราว ๆ 3 เท่าตัว) และเอาจริง ๆ สัตว์ในโลกนี้ที่กัดแรงกว่าฮิปโปก็มีเพียงจระเข้บางสายพันธุ์เท่านั้น
ดังนั้น ฮิปโปเป็นสัตว์ที่ “พลังโจมตี” สูงมาก ๆ เรียกได้ว่าโดนกัดเข้าไปนี่ ตัวอะไรก็เละ สิงโต จระเข้ ไม่รอดทั้งนั้น ไม่ต้องพูดถึงมนุษย์
แต่ฮิปโปไม่ใช่แค่พลังโจมตีสูง ตัวของมันมีขนาดมหึมา หนักเป็นตัน สัตว์ปกในโลกนี้ที่ตัวใหญ่ (ในแง่น้ำหนักมาก) กว่าฮิปโปน่าจะมีแค่แรดกับช้างเท่านั้นเอง แต่สิ่งที่ฮิปโปมีมากกว่าแรดกับช้างก็คือหนังที่หนาสุด ๆ หนาราว ๆ 6 ซม. ซึ่งหนากว่าแรด (1-5 ซม.) และช้าง (2.5 ซม.) อีก
ดังนั้น มันจึงมี “เสื้อเกราะ” ตามธรรมชาติที่ทำจากหนังอันหนาของมันและเป็นสัตว์ที่ “พลังป้องกัน” สูงมาก
ลักษณะตามธรรมชาตินี้ ทำให้ฮิปโปโตเต็มวัยเป็นสัตว์ที่ไม่กลัวสัตว์อื่น ๆ เลยในแอฟริกา (แทบจะไม่มีตัวอะไรกัดมันเข้า) และเป็นส่วนหนึ่งที่ทำให้มันมีนิสัยดุร้ายสุด ๆ ด้วย
ฮิปโปนี่นะดุร้าย ?
ใช่ครับ โคตรโหดเลยแหละ และส่วนหนึ่งที่มันทำร้ายมนุษย์ ก็เพราะมนุษย์ไม่รู้สึกว่ามันน่ากลัวนี่แหละลองคิดภาพว่า ถ้าเราเห็นจระเข้ เราคงพยายามจะหลีกให้ห่าง แต่ถ้าเป็นฮิปโป เราคงไม่รู้สึกว่ามันน่ากลัวอะไร ทั้ง ๆ ที่มันคือตัวโหดเลย
ความโหดของฮิปโปนั้นส่วนหนึ่ง ก็เพราะมันเข้าจู่โจมมนุษย์โดยที่มนุษย์ยังไม่ได้ไปทำอะไรมัน ซึ่งถือเป็นเรื่องประหลาดของสัตว์กินพืช แต่ทั่วไปก็สันนิษฐานกันว่าพฤติกรรมแบบนี้ของฮิปโปก็เกิดจากการที่มันเป็นสัตว์ที่หวงถิ่นที่อยู่มาก ๆ นอกจากนี้ฮิปโปตัวที่เป็นแม่ก็จะพยายามปกป้องลูกของมันที่ยังเล็กอย่างดุร้ายด้วย
ใช่ครับ ลูกฮิปโปที่ยังโตเต็มวัยนี่ยังไม่โหด และในหลาย ๆ ครั้งตามธรรมชาติ พวกจระเข้และสิงโตก็จะพยายามมาจับไปเป็นอาหาร ซึ่งบางทีก็จับไปกินได้ แต่ถ้าสัตว์กินเนื้อพวกนี้ดันทะเล่อทะล่าไปเจอแม่ฮิปโป หรือกระทั่งฝูงฮิปโปนี่ ก็เรียกว่าถึงตายได้เหมือนกัน เพราะฮิปโปก็เป็นสัตว์ที่ไม่ปราณีกับสัตว์อื่น ๆ ที่มาทำร้ายลูกมันแม้แต่นิด (อย่างที่บอกครับ โดนฮิปโปกัดทีเดียวนี่เละ ไม่ต้องพูดถึงโดนรุมกัด)
การที่มันต้องรักษาพื้นที่ของมันมาก ๆ ไม่ใช่สัตว์แปลกปลอมเข้ามาทำให้มันดุร้ายสุด ๆ แบบเรียกว่าไม่ปราณีปราศรัยเลยกับตัวอะไรก็ตามที่ไปลุกล้ำพื้นที่ของมัน และนี่น่าจะเป็นเหตุให้มันไปทำให้เรือคว่ำบ่อย ๆ และจู่โจมคนที่ตกลงไปในน้ำ
ซึ่งก็อย่าว่าอย่างนั้นอย่างนี้เลยครับ จระเข้นี่ฮิปโปมันยังไม่กลัวเลยครับ มันจะมากลัวอะไรกับมนุษย์
อ่านมาถึงตรงนี้ ก็อาจรู้สึกว่าอย่าลงน้ำก็จะรอดจากการโจมตีของฮิปโปได้ แต่นั่นก็ไม่จริงครับ จริง ๆ การไปอยู่ริมน้ำ แต่ถ้าเป็นถิ่นฮิปโป เราก็ไม่ปลอดภัย เพราะฮิปโปก็ไล่กัดเราได้ และก็อย่าไปดูถูกมันนะครับ เห็นตัวใหญ่ ๆ แบบนั้นนี่มันวิ่งได้เร็วถึง 30 กม./ชม. เลยนะ เรียกได้ว่า ถ้าคนทั่ว ๆ ไปที่ไม่ใช่นักวิ่งนี่ มันพอไล่ทันเลยนะครับ
ดังนั้น ฮิปโปมันจึงเถื่อนสุด ๆ และถือว่าเป็นแชมป์ตลอดกาลของสัตว์บกที่อันตรายที่สุดตามธรรมชาติต่อมนุษย์ในทวีปแอฟริกา
ซึ่งเอาจริง ๆ ทั้งหมดนี้ ฮิปโปอาจ “เป็นอันตรายต่อมนุษย์” น้อยลงมาก ถ้ามนุษย์ไม่ได้มองว่ามันน่ารัก และรู้สึกว่ามันเป็นสัตว์น่ากลัวที่ต้องหลีกให้ห่างระดับเดียวกับจระเข้นะครับ