สรุป #ทวงคืนปูเสฉวน ควรเป็นสัตว์คุ้มครองหรือไม่ หลังยูทูบเบอร์ดังเอากลับบ้านไปเลี้ยง 15 ตัว

กลายเป็นประเด็นร้อนในกลุ่มอนุรักษ์ทรัพยากรทางทะเลอันดามัน และโลกโซเชียลมีเดีย หลังยูทูบเบอร์ดังช่อง ‘Oaujun Hi-End’ ได้นำปูเสฉวนในธรรมชาติกลับไปเลี้ยงที่บ้านทั้งหมด 15 ตัว พร้อมทำคอนเทนต์ลงในยูทูบซึ่งมีผู้สนับสนุนคือ FINN MOBILE จนทำให้เพจ ‘ขยะมรสุม Monsoon Garbage Thailand’ ซึ่งเป็นเพจเกี่ยวกับการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมโพสต์ภาพจากแชนแนลยูทูบดังกล่าวพร้อมขอให้นำปูเสฉวน ‘กลับคืนสู่ธรรมชาติ’

“Oaujun Hi-End ผมขอกราบเท้าพวกคุณ ขอ 15 ชีวิตมาคืนกลับสู่ชายหาดได้ไหมครับ เราทุ่มเททั้งชีวิตเพื่อรักษา เพื่อบอกผู้คนว่าไม่ควรนำไปเลี้ยง เค้าจากบ้านไป ‘ตาย’ มาตลอดหลายปี นับแสนนับล้านชีวิตต้องตาย เปลือกหอยก็ไม่มีจะอยู่แล้ว ชายหาดก็เหลือน้อยลงทุกวัน เราขอคืนเถอะนะ ให้ผมไปกราบเท้าพวกคุณก็ได้…” เพจขยะมรสุมระบุ

หลังโพสต์ดังกล่าว ได้มีการวิพากษ์วิจารณ์อย่างกว้างขวาง ว่าการนำปูเสฉวนในธรรมชาติกลับไปเลี้ยงนั้นไม่ได้ส่งผลกระทบต่อเฉพาะชีวิตของสัตว์ทะเล แต่ยังเป็นการชักนำและส่งเสริมให้ผู้ชมซึ่งส่วนใหญ่เป็นเด็กๆ ซื้อปูเสฉวนกลับไปเลี้ยง และอาจมีปูเสฉวนที่ต้องตายอีกหลายพันตัว เนื่องจากปูเสฉวนเป็นสัตว์ที่อยู่ในธรรมชาติและมีโอกาสรอดต่ำหากนำไปเลี้ยง

นอกจากนี้ ทนพ.ภาคภูมิ เดชหัสดิน นักเทคนิคการแพทย์ชื่อดัง เจ้าของแฟนเพจ ‘หมอแล็บแพนด้า’ ยังได้ออกมาโพสต์ถึงประเด็นดังกล่าวโดยระบุว่า ปูเสฉวนเป็นสัตว์ที่ไม่สามารถเพาะพันธุ์ได้ หากอยู่ในธรรมชาติจะมีอายุยืนสูงสุด 30-60 ปี แต่ถ้าหากเอามาเลี้ยงจะอยู่ได้เพียงไม่กี่วันหรือไม่กี่ปีเท่านั้น เพราะพวกมันต้องอาศัยอาหารตามหาดทรายและน้ำทะเล

รวมถึง วราวุธ ศิลปอาชา รัฐมนตรีว่าการกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ก็ได้ออกมาเคลื่อนไหวเช่นกัน โดยระบุว่า ปูเสฉวนควรอยู่ในธรรมชาติและอย่าจับมาเลี้ยง

ประเด็นการนำปูเสฉวนกลับไปเลี้ยงไม่ใช่เรื่องที่เพิ่งเกิดขึ้นครั้งแรกในประเทศไทย ก่อนหน้านี้เคยมีประเด็นการประท้วงกลุ่มที่มาจับปูเสฉวนเพื่อนำไปขายมาแล้วหลายครั้ง โดยราคาเฉลี่ยที่จำหน่ายกันอยู่ที่ตัวละ 80-2,500 บาท รวมถึงมีการเรียกร้องให้ปูเสฉวนได้ขึ้นทะเบียนสัตว์คุ้มครองในพระราชบัญญัติสงวนและคุ้มครองสัตว์ป่า เพราะในปัจจุบันการนำปูเสฉวน รวมถึงปูลม ซึ่งไม่ได้อยู่ในเขตอุทยานกลับไปเลี้ยงไม่ถือว่าผิดตามกฎหมาย และอาจส่งผลให้ปูเสฉวนสูญพันธุ์ได้

สำหรับปูเสฉวน แม้ว่าจะมีชื่อว่าปู แต่ในความเป็นจริงมันเป็นสัตว์ที่อยู่ในวงศ์ Paguridae ที่อยู่ก้ำกึ่งระหว่างปูและกุ้ง โดยพวกมันเป็นสัตว์ขนาดเล็ก เฉลี่ยราว 1-6 เซนติเมตร และไม่มีเปลือกแข็งห่อหุ้มเหมือนญาติๆ ทำให้ต้องหาเปลือกหอยมาเป็นที่อยู่อาศัย และเปลี่ยนเปลือกหอยไปเรื่อยๆ เมื่อขนาดตัวใหญ่ขึ้น

ปัจจุบันภัยคุกคามของปูเสฉวนอย่างมากคือขยะพลาสติก ที่เข้ามาแทนที่เปลือกหอยในธรรมชาติ โดยในปี 2563 เคยมีการวิจัยพบว่ามีปูเสฉวนกว่า 508,000 ตัวตายไปจากหมู่เกาะในมหาสมุทรอินเดีย เนื่องจากขยะพลาสติกที่มันใช้อาศัยแทนเปลือกหอยกลายเป็นอุปสรรคกีดขวางทางชีวภาพ ทำให้พวกมันต้องติดอยู่ในขยะพลาสติกจนตาย ทั้งยังมีปูเสฉวนจำนวนมากไม่สามารถถอดตัวออกจากขวดแก้วและได้รับบาดเจ็บ

ในขณะที่ภัยคุกคามสำคัญของปูเสฉวนยังคงอยู่ ความนิยมและการจับปูเสฉวนมาเลี้ยงในฐานะสัตว์เลี้ยงจึงสร้างความกังวลให้กับนักอนุรักษ์ต่อสถานการณ์ประชากรของปูเสฉวนอย่างมาก รวมถึงการผลักดันให้ปูเสฉวนเป็นสัตว์ที่ได้รับความคุ้มครองทางกฎหมายต่อไป

นอกจากนี้ BBC เคยรายงานว่า ปูเสฉวนมีบทบาทที่สำคัญต่อระบบนิเวศ เพราะเป็นตัวช่วยย่อยสลายอินทรียสารต่างๆ ซึ่งช่วยในแง่การเพิ่มความอุดมสมบูรณ์และทำความสะอาดสิ่งแวดล้อมตามธรรมชาติ การที่ปูเสฉวนตายเป็นจำนวนมากๆ ย่อมมีผลต่อสิ่งแวดล้อมไม่ทางใดก็ทางหนึ่ง

อ้างอิง

• Thairath. ดราม่า “ยูทูบเบอร์ดัง” จับ “ปูเสฉวน” ไปเลี้ยง “หมอแล็บ” หวั่นอาจจะสูญพันธุ์ได้. https://bit.ly/3MQgl6r
• Mgronline. แห่ทวงคืน! “ปูเสฉวน” จากหนุ่มยูทูบเบอร์ หลังทำคอนเทนต์เลี้ยงปูเสฉวนถึง 15 ตัว. https://bit.ly/3vMyH15
• Thairath. อย่าทำร้าย ‘ปู’ กลุ่มอนุรักษ์ฯ แฉคนเก็บปูเสฉวนบกไปขาย กลับมาอีกแล้ว. https://bit.ly/37KMbT2
• Mgronline. วอนหยุดซื้อ-หยุดขายปูเสฉวน หลังพบใกล้สูญพันธุ์ ราคาพุ่ง 80-2,500 บาทต่อตัว. https://bit.ly/3rPLHBZ
• มูลนิธิสืบนาคะเสถียร. ปูเสฉวนกว่า 5 แสนตัว ตายเพราะขยะพลาสติก. https://bit.ly/3EP8282
• BBC. Plastic waste kills more than 500,000 hermit crabs. https://bbc.in/3khfzDe