Google อาจมีความสัมพันธ์กับ ‘อุตสาหกรรมข่าว’ ไม่ดีนักนอกสหรัฐอเมริกา เพราะออสเตรเลียและแคนาดาก็ออกกฎหมายบังคับให้ Google ‘ชดเชย’ ในการแย่งเงินโฆษณาและทำให้อุตสาหกรรมที่มีหน้าที่สำคัญต่อสังคมอย่างอุตสาหกรรมข่าวล่มสลาย และยุโรปก็หวังจะทำตาม
แต่ก็โชคดีที่ในสหรัฐอเมริกาที่เป็น ‘บ้าน’ ของ Google เองยังไม่มีอะไรแบบนี้ และก็ไม่แปลกที่ Google นั้นมี ‘ข้อเสนอดีๆ’ ให้อุตสาหกรรมข่าว และข้อเสนอที่ว่าคือ ‘Genesis’ เครื่องมือ AI ที่ Google พยายามจะเอาไปขายให้สำนักข่าวใหญ่ๆ เช่น The New York Times, The Washington Post และ The Wall Street Journal แต่สำนักข่าวกลับรู้สึก ‘หลอน’ มากกว่า
ต้องเข้าใจก่อนว่า อุตสาหกรรมข่าวนั้นซบเซามาหลายปีแล้ว และในหลายๆ ประเทศก็ไม่มีทางออก กระทั่งออกกฎหมายมาไถเงิน Google และ Facebook เพื่อให้สองบริษัทนี้เจียดเงินรายได้จากการโฆษณามาจุนเจือให้อุตสาหกรรมข่าวไม่ตาย (ถ้าสนใจลองค้นคำว่า Link Tax) แต่ในอเมริกาไม่มีไอเดียแบบนี้ ดังนั้นอุตสาหกรรมข่าวอเมริกาจึงต้องดิ้นรนเอาตัวรอดกันเอง
ซึ่งพอมี Generative AI มา บางสำนักข่าวอย่าง CNET ก็เริ่มมีการ ‘ลดต้นทุน’ ด้วยการไล่นักข่าวออกแล้วใช้ AI เขียนข่าวแทน ซึ่งคนวิจารณ์กันยับ แต่บริษัทก็ยังไม่หยุด นั่นทำให้บรรดา ‘นักข่าว’ เริ่มร้อนๆ หนาวๆ เพราะถึงไม่มี AI มา ‘แย่งงาน’ ความซบเซาทางเศรษฐกิจก็ทำให้งานนักข่าวในอเมริกาหายไปราว 20,000 ตำแหน่งแล้วในครึ่งแรกปี 2023
นี่เลยทำให้ข้อเสนอเรื่องเครื่องมือ AI เขียนข่าวชื่อ Genesis ของ Google ทำให้นักข่าวยิ่งหลอน และน่าจะหลอนก่อนจะรู้ว่ามันถูกสร้างมาทำไม
จากมุมของ Google เครื่องมือ AI ชื่อดังอย่าง ChatGPT ถูกใช้ในหลายอุตสาหกรรม ก็ย่อมรู้ข้อจำกัดของเครื่องมือแบบนี้ดี ว่ามันสามารถให้ข้อมูลเท็จได้อย่างมั่นใจหน้าตาเฉย พูดง่ายๆ คือคนเอา ChatGPT ไป ‘เขียนข่าว’ ได้ และมันน่าจะหายนะแน่ๆ (และจริงๆ Bard ของ Google เองถ้าถูกใช้แบบนี้ก็น่าจะหายนะไม่ต่างกัน)
นี่เลยเป็นเหตุผลให้ Google พัฒนาเครื่องมือ AI สำหรับช่วยเขียนข่าวโดยเฉพาะที่ชื่อ Genesis นี้ขึ้นมา ซึ่งตั้งใจให้มันช่วยคิดพาดหัว สรุปข้อมูล อธิบายคอนเซ็ปต์ ปรับสำนวนบทความ ฯลฯ ซึ่ง Google ก็ยืนยันว่า หน้าที่ในการหาข่าวและตรวจสอบข้อเท็จจริงมันก็เป็นหน้าที่สำคัญของนักข่าว ที่ AI ทำแทนไม่ได้
คือทาง Google อยากให้มองว่ามันก็ไม่ได้ต่างจาก ‘เครื่องทุ่นแรง’ ของงานข่าวในอดีต ไม่ว่าจะเป็นเครื่องพิมพ์ดีด โปรแกรมพิมพ์งาน ไปจนถึงโปรแกรมตรวจคำผิด ซึ่งของพวกนี้มันก็ช่วยให้คนทำงานข่าวประหยัดแรงได้จริง ดังนั้นถ้ามันจะมีเครื่องมือช่วยคิดพาดหัว เครื่องมือช่วยปรับสำนวน เครื่องมือช่วยสรุปข่าว มันก็ไม่น่าจะต่างออกไป และ Google ก็ยืนยันว่าทุกอย่างไม่มีอะไรน่าห่วง
แต่อุตสาหกรรมข่าวก็กลัว Google จะเอาข้อมูลการใช้โปรแกรม Genesis ไปเทรน AI ต่อให้ ‘เขียนข่าวได้จริงๆ’ อยู่ดี ทั้งๆ ที่ถ้ามองข้อเท็จจริงแล้ว Google นั้นก็ไม่น่าจะทำได้ เพราะจุดบอดของ Generative AI ทุกตัวตอนนี้คือเรื่อง ‘ข้อเท็จจริง’ ล้วนๆ คือถึงมันผลิตคอนเทนต์มา ‘ดี’ ยังไง ก็ยังต้องใช้มนุษย์คอยตรวจสอบ ‘ข้อเท็จจริง’ และงานตรวจสอบข้อเท็จจริงที่ว่านี้ ไม่ว่าจะ Google หรือบริษัทใดก็ยังไม่ได้พัฒนา AI มาเพื่อทำงานแทนมนุษย์
เพราะสุดท้ายกระบวนการพัฒนา AI พวกนี้มันแค่ทำการ ‘เลียนแบบการเขียนของมนุษย์’ มันไม่ได้ถูกสร้างมาให้รับรู้ว่าอะไรคือ ‘ความจริง’
แต่ก็นั่นแหละ ถ้าลองคิดว่ามันมีคนทำ AI ที่สามารถแยกแยะ ‘ความจริง’ กับ ‘ความเท็จ’ ขึ้นมาได้สำเร็จ อันนี้ก็อาจจะพัฒนาระดับสติปัญญาของ AI ไปอีกระดับเลย
และถ้าไปกันจนถึงจุดนั้น คนที่จะหลอนอาจไม่ใช่แค่คนในอุตสาหกรรมข่าวเท่านั้น
อ้างอิง
- Aljazeera. Google touts AI for news, insists journalists can’t be replaced. https://bit.ly/3DKEvfT
- Ars Technica. Google demos ‘unsettling’ tool to help journalists write the news. https://bit.ly/3YsK3Fl