โลกเสี่ยงร้อนเกินลิมิต 1.5 องศา ภายในปี 2025 แต่จะเป็นเรื่องชั่วคราว และเราทุกคนช่วยโลกให้เย็นลงได้

พวกเราส่วนใหญ่คงทราบกันดีว่า โลกจำเป็นต้องได้รับการปกป้องอย่างเร่งด่วน ไม่ว่าอย่างไรโลกก็ไม่ควรมีอุณหภูมิเฉลี่ยร้อนขึ้นเกิน 1.5 องศา ตามรายละเอียดของข้อตกลงปารีส

มิเช่นนั้น สภาพแวดล้อมทั่วโลกจะแปรปรวนจนยากที่จะกู้คืน – เราจะต้องเผชิญพายุโหมกระหน่ำรุนแรงทุกปี ไฟป่าจะรุนแรงขึ้น ทรัพยากรทางทะเลจะหายไป ความมั่นคงทางอาหารจะลดลง

บางแห่งบนแผนที่โลกจะพบกับภัยแล้ง ในขณะที่อีกซีกโลกอาจโดนน้ำท่วมใหญ่ ผู้คนลี้ภัยจะเพิ่มมากขึ้นหลายสิบล้านคน ความขัดแย้งระหว่างคนในสังคม และในระดับประเทศก็จะรุนแรงขึ้น

ทั้งนี้ทั้งนั้น ดูเหมือนว่าความเป็นไปได้ที่อุณหภูมิของโลกเราจะไปถึงจุด 1.5 องศา (ที่ไม่อยากไปถึง) ได้ขยับเข้ามาใกล้ทุกขณะ ตามคำยืนยันของ WMO หรือองค์การอุตุนิยมวิทยาโลก ที่เพิ่งแจ้งข่าวร้ายจากผลคาดการณ์สภาพอากาศรอบใหม่ไปเมื่อ 27 พฤษภาคมที่ผ่านมา

ผลนั้นบอกกับเราว่า มีความเป็นไปได้ประมาณ 40% ที่อุณหภูมิโลกจะเพิ่มเกิน 1.5 องศาเซลเซียส  หรือที่เรียกกันว่า “สูงกว่าระดับก่อนการปฏิวัติอุตสาหกรรม” ภายในระยะเวลา 5 ปี นับจากนี้ (ค.ศ. 2021 – 2025) อย่างแน่นอน

หากโลกร้อนเกิน 1.5 องศา ธารน้ำแข็งบนเทือกเขาหิมาลัยจะละลายเป็นจำนวนมาก ทำให้เกิดน้ำท่วมฉับพลัน และตามมาด้วยภาวะภัยแล้ง | AmyNorth

จุด 1.5 องศา ที่ตั้งเป็นลิมิตกันไว้นั้น ถือเป็น ‘เส้นตาย’ ที่ค่อนข้างอยู่ใกล้กับเรามากทีเดียว

เพราะอย่างในปี 2020 ซึ่งเป็นปีที่โลกร้อนที่สุด (เท่ากับปี 2016) อุณหภูมิโลกก็สูงเฉลี่ยประมาณ 1.2 องศา เข้าไปแล้ว

แต่ก็ยังโชคดี (แบบไม่น่าดีใจเท่าไหร่) ที่เกิดการระบาดของโควิด-19 เข้ามาสกัดภาคการใช้พลังงานลงชั่วคราว นั่นก็ทำให้เรารอดตัวไปได้เปราะหนึ่ง

อย่างไรก็ตาม ในขณะที่ตอนนี้หลายประเทศทั่วโลกกำลังพยายามวางแผน ออกกฎหมาย กำหนดนโยบายเพื่อลดการปล่อยคาร์บอนฯ ลง ทั้งการหันมาใช้พลังงานสะอาด ผลักดันเรื่องรถยนต์ไฟฟ้า ฯลฯ

แต่ก็มีแนวโน้มที่ว่าในปีนี้ และปีต่อๆ ไป อุณหภูมิโลกอาจพุ่งสูงขึ้นจากการใช้พลังงานในด้านต่างๆ เพื่อกระตุ้นเศรษฐกิจให้กลับมาฟื้นตัวได้อีกครั้ง

ซึ่งนักวิเคราะห์จากองค์กรพลังงานระหว่างประเทศ พบว่าการใช้ถ่านหินเป็นแหล่งพลังงานยังมีแนวโน้มเพิ่มขึ้น โดยมีนายทุนจีนและเกาหลีใต้เป็นผู้สนับสนุนรายใหญ่

ทำให้ปีนี้อาจเป็นปีที่มีการปล่อยแก๊สเรือนกระจกทำลายสถิติเดิมๆ ในหน้าประวัติศาสตร์ขึ้นอีกครั้ง

แผนที่อุณหภูมิในช่วงที่ร้อนที่สุด ที่อาจเกิดขึ้นภายในช่วง 5 ปี นับจากนี้ | WMO

ตามรายงานของ WMO อธิบายว่า ในช่วง 5 ปีต่อจากนี้ เราอาจพบกับช่วงเวลาที่ร้อนมากๆ แบบทุบสถิติใหม่อีกครั้ง

แต่จากการวิเคราะห์ใหม่นี้ มีความเป็นไปได้ 90% ที่ปีใดปีหนึ่งในระหว่าง ค.ศ. 2021 – 2025 จะกลายเป็นปีที่ร้อนเป็นประวัติการณ์แซงหน้าสถิติเดิมที่เราเคยเจอ

ในช่วง 5 ปีต่อจากนี้ แนวโน้มที่อุณหภูมิจะเพิ่มได้ตั้งแต่ 0.8 – 1.8 องศา (ตามปกติอุณหภูมิเฉลี่ยรายปีของโลกเราจะมากกว่ายุคปฏิวัติอุตสาหกรรมประมาณ 1 องศา)

เช่น ในช่วง ค.ศ. 2021 – 2025 เกือบทุกภูมิภาค ยกเว้นบางส่วนของมหาสมุทรทางใต้และแอตแลนติกเหนือ มีแนวโน้มที่จะอุ่นขึ้นกว่าค่าเฉลี่ยในช่วงปี 1981 – 2010

บริเวณละติจูดสูงและซาเฮล (เขตรอยต่อ บริเวณกึ่งทะเลทราย บริเวณทะเลทรายซาฮาร่า แบ่งทวีปแอฟริกาเป็นเหนือและใต้) มีแนวโน้มที่จะเกิดความชื้นมากกว่าในอดีตที่ผ่านมา

โอกาสเกิดพายุหมุนเขตร้อนในมหาสมุทรแอตแลนติกมากกว่าอดีต พื้นที่ส่วนใหญ่ของซีกโลกเหนือมีแนวโน้มที่ร้อนขึ้น 0.8 องศา อาร์กติกทางเหนือมีแนวโน้มที่จะอุ่นขึ้น 2 เท่า

และทางตะวันตกเฉียงใต้ของทวีปอเมริกาเหนือมีแนวโน้มต้องเผชิญความแห้งแล้งอย่างที่ไม่เคยเจอมาก่อน

พายุเฮอริเคนที่ก่อตัวเหนือมหาสมุทรแอตแลนติกในช่วงต้นปีที่ผ่านมา | Fox News

แม้การวิเคราะห์จาก WMO ในรอบนี้จะกล่าวถึงผลลัพธ์แย่ๆ เอาไว้ค่อนข้างมาก แต่หากอ่านดูดีๆ แล้ว เขาบอกว่า

“จะมีปีใดปีหนึ่งในระหว่าง ค.ศ. 2021 – 2025 จะกลายเป็นปีที่ร้อนเป็นประวัติการณ์แซงหน้าสถิติเดิม”

ซึ่งหมายความว่า จุดที่อุณหภูมิโลกเราจะล้นเกิน 1.5 องศานั้น อาจเกิดขึ้นแค่ปีเดียว หรือเกิดขึ้นชั่วคราว ยังไม่ใช่สถานะที่เกิดขึ้นอย่างถาวร หรือเป็นเรื่อง point of no return แต่อย่างใด

นอกจากนี้ ในการประชุม G7 ครั้งล่าสุด รัฐมนตรีด้านสิ่งแวดล้อมของประเทศในกลุ่ม ประกอบด้วยสหราชอาณาจักร สหรัฐอเมริกา สหภาพยุโรป ฝรั่งเศส อิตาลี เยอรมัน และแคนาดา ต่างเห็นพ้องไปในทางเดียวกันว่าจะหยุดให้เงินทุนสนับสนุนโครงการถ่านหิน

รวมถึงยังสามารถเกลี้ยกล่อมญี่ปุ่นที่อิดออดในเรื่องนี้มานาน ให้คิดเห็นไปในทางเดียวกันได้สำเร็จ

แต่ถึงอย่างนั้น จากข้อมูลของ WMO ก็เป็นหมายเหตุที่แสดงว่า เราต้องเร่งลงมือแก้ไขปัญหาการเปลี่ยนแปลงสภาพอากาศให้ไวขึ้น

และต้องลงมือทำมากกว่าเดิม

อ้างอิง

• New climate predictions increase likelihood of temporarily reaching 1.5 °C in next 5 years. https://bit.ly/3vBnr6o
• The Guardian. Richest nations agree to end support for coal production overseas. https://bit.ly/2SY2bti