พิพิธภัณฑ์ในอังกฤษประกาศเลิกใช้คำว่า ‘Mummy’ เพื่อให้เกียรติผู้เสียชีวิต
ในยุคนี้ที่ ‘ความเป็นมนุษย์’ ถูกยกขึ้นมาให้เป็นเรื่องสำคัญมากขึ้น ความเข้าใจเก่าๆ ที่เราเคยยึดถือ ต่างถูกหยิบยกมาปัดฝุ่นให้สอดคล้องกับบริบทปัจจุบัน ไม่ว่าจะเป็นค่านิยม การใช้ชีวิต ไปจนถึง ‘ชื่อเรียก’ สิ่งต่างๆ ที่ก็ถูกนำมานิยามใหม่เช่นกัน
ล่าสุดพิพิธภัณฑ์บริติช (British Meseum) ในประเทศอังกฤษออกมาประกาศว่า ต่อจากนี้ทางพิพิธภัณฑ์จะไม่ใช้คำว่า ‘มัมมี่’ (Mummy) ในการอธิบายศพที่ผ่านพิธีกรรมของชาวอียิปต์โบราณอีกแล้ว เนื่องจากพวกเขามองว่านี่คือคำที่ขาดซึ่งความเคารพในฐานะความเป็นมนุษย์
โดยในประกาศเดียวกัน ทางพิพิธภัณฑ์ยังอธิบายเพิ่มเติมไว้ด้วยว่า พวกเขาจะเปลี่ยนมาใช้คำว่า ‘Mummified Person’ หรือ ‘Mummified Remains’ แทน เพราะอยากให้ผู้เข้าชมตระหนักได้ว่ากำลังมองดูมนุษย์ที่เคยอาศัยอยู่บนโลกนี้ นี่ไม่ใช่วัตถุ แต่เป็นคนที่ควรได้รับความเคารพในฐานะมนุษย์คนหนึ่ง
แน่นอนว่าพอมีประกาศดังกล่าว เหล่านักวิชาการส่วนมากก็ออกมาแสดงท่าทีเชิงบวกต่อการเปลี่ยนแปลงดังกล่าวกันทันที เพราะจากจุดแรกเริ่มที่คำว่า ‘มัมมี่’ ถูกใช้ในช่วงที่อังกฤษล่าอาณานิคม การเปลี่ยนแปลงดังกล่าวจึงสะท้อนถึงการละทิ้งอดีตอันไม่น่าจดจำ และยังเป็นการสร้างค่านิยมใหม่ที่ดีขึ้นในอนาคต
ถึงกระนั้นการเปลี่ยนคำเรียกนี้ก็ใช่ว่าทุกคนจะเห็นดีเห็นงามไปหมด เพราะอย่าง เดวิด อาบูลาเฟีย (David Abulafia) ศาสตราจารย์ด้านประวัติศาสตร์ของมหาวิทยาลัยเคมบริดจ์ ก็ได้ออกมาแสดงความเห็นว่า การเคลื่อนไหวนี้เป็นเรื่องไร้สาระ พร้อมกับหย่อนวาทะว่า “คำสาปของมัมมี่ทำให้เหล่านักวิชาการเสียสติไปหมดแล้ว”
ดังนั้นสุดท้ายแล้วการเปลี่ยนแปลงนี้จะเป็นประโยชน์หรือไม่ เอาเข้าจริงก็ขึ้นอยู่กับมุมมองของแต่ละคนอยู่เหมือนกัน แต่ถ้ายึดตามความตั้งใจที่พิพิธภัณฑ์ได้กล่าวไว้ในประกาศ อย่างหนึ่งที่ปฏิเสธไม่ได้คือการลบคำว่า ‘มัมมี่’ ออก เป็นสิ่งที่เต็มไปด้วยความตั้งใจอันดี ไม่ได้เป็นสิ่งที่เกิดขึ้นมาโดยไร้หลักการแต่อย่างใด
“ตลอดสิบกว่าปีที่ผ่านมา พิพิธภัณฑ์มุ่งเน้นศึกษาความเป็นมนุษย์ที่เป็นหน้าหนึ่งของประวัติศาสตร์อย่างสม่ำเสมอ เราอยากเข้าใจว่าในอดีต มนุษย์ใช้ชีวิตอย่างไร รวมถึงคำถามสำคัญที่ว่าพวกเขาเตรียมตัวอย่างไรสำหรับชีวิตหลังความตาย เพราะในท้ายที่สุด เราอยากให้ผู้ชมใกล้ชิดความเป็นมนุษย์ ไม่ใช่แค่เชยชมประวัติศาสตร์เพียงอย่างเดียว”
อ้างอิง
- Don’t use the word ‘MUMMY’… it’s offensive to ancient Egyptians: Museums stop using age-old expression out of ‘respect’ for 3,000-year-old dead. https://bit.ly/3wITRhC