ทำยังไงแมวของคุณถึงจะไม่ปลุกคุณกลางดึก?

แมวเป็นสัตว์ที่ ‘เป็นตัวของตัวเอง’ และนี่ก็คงจะเป็นเสน่ห์ที่ทำให้คนจำนวนมากเลี้ยงพวกมัน อย่างไรก็ดีสำหรับคนจำนวนไม่น้อยที่เลี้ยงแมวในบ้าน การเข้านอนพร้อมกับแมวก็คงจะเป็นเรื่องปกติ และปัญหาที่คนเลี้ยงแมวแบบนี้คงจะร้อง ‘อ๋อ’ กัน

นั่นคือแมวของคุณตื่นกลางดึก?

นี่เป็นปัญหาคลาสสิกจริงๆ เพราะในขณะที่แมวมักจะ ‘เลี้ยงง่าย’ กว่าหมาเพราะมันเองดูแลตัวเองได้ แต่ปัญหาที่แมวมีมากกว่าหมาชัดๆ เวลาเลี้ยงในบ้านก็คือพวกมันชอบตื่นกลางดึก แถมร้องเมี้ยวๆ จนคุณตื่น เพื่อขอออกจากห้องนอนเพื่อไปทำอะไรสักอย่าง (ซึ่งไปทำอะไรก็ไม่รู้) จากนั้นถ้าคุณนอนต่อ มันก็จะมาร้องโวยวายขอเข้าห้องอีก และคงไม่สนุกเลยถ้าคุณต้องตื่นไปทำงานแต่เช้า

บางคนอาจบอกว่า ก็เพราะแมวมันเป็นสัตว์ที่มีรากฐานวิวัฒนาการมาตื่นตอนกลางคืนเพื่อล่าสัตว์ยังไงล่ะ นี่จึงเป็นสิ่งที่เลี่ยงไม่ได้ ต้องทำใจยอมรับ และวันดีคืนดี ‘อาการ’ นี้ก็อาจหายไปเองให้คุณได้นอนเต็มอิ่มอีกครั้ง

แต่ในความเป็นจริง การตื่นกลางดึกของแมวอาจเป็นสิ่งที่คุณแก้ไขได้

จากที่เขาวิจัยกันมา ภาพค่อนข้างชัดว่าแมวเป็นสัตว์ที่มีความสามารถจะ ‘นอนเวลาเดียวกับคน’ หรือนอนกลางคืนตื่นกลางวันได้แน่นอน ปัญหาคือคุณ ‘ฝึก’ มันแบบนั้นหรือไม่

แต่การ ‘ฝึก’ ที่ว่ามันมีรายละเอียดนิดหน่อย โดยทั่วไปถ้าแมวกินไม่อิ่ม หรือยังไม่ฉี่ มันมีแนวโน้มที่จะปลุกคุณตอนกลางคืน และสิ่งที่มันทำคือออกไปกินและฉี่ ซึ่งในแง่นี้ถ้าคุณตื่นมาให้อาหารและปล่อยให้มันไปฉี่ (รวมถึงไป ‘ตักทราย’ ออกให้มันมีพื้นที่ฉี่) มันก็จะเรียนรู้จากกิจวัตรว่ามันสามารถจะปลุกคุณกลางดึกให้มันไปฉี่ได้

หรือพูดง่ายๆ คือการที่คุณลุกจากเตียงไปให้อาหารและให้มันฉี่ คุณกำลัง ‘ให้รางวัล’ หรือ ‘ฝึก’ ให้มันตื่นตอนกลางคืนนั่นเอง

วิธีแก้พื้นฐานคือฝึกสร้างกิจวัตรให้มันใหม่ ซึ่งกิจวัตรนี้ก็รวมถึงการให้อาหารเป็นเวลา ทำความสะอาดกระบะทรายให้เป็นเวลา ซึ่งการให้อาหารเป็นเวลาก็ไม่มีอะไรยาก ก็แค่กำหนดเวลาในการกินให้มัน แต่โดยเบสิกเขาบอกว่าคุณไม่ควรตื่นมาให้อาหารเลย เพราะจะทำให้มัน ‘จำ’ ว่าถ้าคุณตื่นเมื่อไรมันจะได้กินข้าว และมันจะ ‘ปลุก’ คุณเวลามันหิว ซึ่งในทางปฏิบัติคือเราควรจะต้องตื่นมาอย่างน้อยครึ่งชั่วโมงแล้วค่อยให้อาหารมัน

การทำความสะอาดกระบะทรายก็เช่นกัน คุณอาจทำตอนเย็นๆ ค่ำๆ มันจะได้ ‘ทำธุระ’ ก่อนนอน เพื่อจะได้ไม่ต้องตื่นมาฉี่กลางดึก

แน่นอนว่าสิ่งที่คุณต้อง ‘ใจแข็ง’ และไม่ควรทำเด็ดขาดก็คือการตอบสนองใดๆ ต่อการตื่นกลางดึกของแมวคุณ พูดง่ายๆ คือ ถ้ามันตื่นหรือร้องเรียกก็ไม่ต้องลุก เพื่อบอกให้รู้ว่ามันจะไม่ได้อะไรเลยจากการตื่นและร้องโวยวายในเวลานี้

ทั้งหมดเป็นเรื่องของกระบวนการ ‘สร้างกิจวัตร’ ไม่ต่างจากการฝึกหมาของคนเลี้ยงหมา ซึ่งแมวอาจจะเรียนรู้ช้ากว่า แต่มันเรียนรู้ได้

อีกอย่างหนึ่งที่สำคัญก็คือการฝึกกิจวัตร ต้องระวังไม่ย้ายสิ่งของต่างๆ ที่เกี่ยวพันกับแมวไปที่อื่น ไม่ว่าจะเป็นชามข้าว กระบะทราย หรือของเล่น เพราะนั่นจะทำให้มัน ‘ลืมกิจวัตร’ และต้องฝึกกันใหม่

นอกจากการมีกิจวัตรจะทำให้มันนอนเป็นเวลาและนอนในเวลาเดียวกับเราแล้ว อีกสิ่งหนึ่งที่อาจช่วยได้ก็คือ ให้มัน ‘เล่น’ ตอนกลางวันจนเหนื่อย กลางคืนจะได้หมดแรง และนอน ซึ่งการเล่นในที่นี้ก็อาจต้องการันตีว่ามันมีของเล่นเพียงพอ และเราก็อาจใช้เวลาเล่นกับมันนิดหน่อยก็น่าจะเพียงพอแล้ว (ถือว่าน้อยมากถ้าเทียบกับคนเลี้ยงหมาที่อาจต้องพาไปเดินเช้าและเย็นในแต่ละวัน แล้วกลับมาเล่นกับมันอีก เพื่อให้มัน ‘ใช้พลังงานจนหมด’

สำหรับคนที่ทำแบบที่ว่ามาทั้งหมดนี้แล้ว หากแมวยังตื่นกลางดึกอยู่ สิ่งที่อาจต้องทำต่อก็คือปรึกษาสัตวแพทย์ว่ามันมีปัญหาอะไรอื่นอีกไหม ถ้าหมอยังหาสาเหตุไม่ได้ ก็บอกตรงๆ ว่าคงต้อง ‘ทำใจ’ และหวังว่าอาการตื่นกลางดึกของมันจะหายไปในที่สุด

อ้างอิง

•  IFLS. Why Does My Cat Wake Me Up So Early, And What Can I Do About It? https://bit.ly/3vyra77