‘Black Dandyism’ คืออะไร? รู้จักแนวคิดที่ถูกยกให้เป็นธีมหลัก ของงาน Met Gala 2025
แฟชั่นไม่เคยเป็นเพียงแค่เรื่องของเสื้อผ้าอาภรณ์ แต่ยังเป็นเครื่องมือที่ใช้ต่อสู้ทางความคิด การเมือง สถานะ ชนชั้น รวมไปถึงเชื้อชาติ ทางสังคมอีกด้วย
“ผมไม่ได้แค่สวมเสื้อผ้า แต่ผมสวมเรื่องราวลงไปด้วย” โคลแมน โดมิงโก (Colman Domingo) นักแสดงและผู้กำกับผิวดำเคยให้สัมภาษณ์กับ ‘The Guardian’ กับการเป็นผู้นำทางแฟชั่น ที่ใช้เครื่องแต่งกายสื่อสารอัตลักษณ์และจุดยืนต่อสังคมของตนในฐานะคนผิวดำ และยังเป็นหนึ่งในประธานกิตติมศักดิ์ของงาน Met Gala ปี 2025
วันนี้ (วันที่ 6 พฤษภาคม 2025) ที่มหานครนิวยอร์ก ณ พิพิธภัณฑ์ศิลปะเมโทรโพลิแทน (Metropolitan Museum of Art หรือ MET) ได้จัดงาน ‘Met Gala 2025’ หรืองานการกุศลเพื่อระดมเงินทุนสนับสนุนสถาบันเครื่องแต่งกายของพิพิธภัณฑ์แห่งนี้ โดยไฮไลต์ของงานคงหนีไม่พ้นการเดินพรมแดงของเหล่าคนดังที่จะมาอวดลุคแฟชั่นเครื่องแต่งกาย ภายใต้ธีม ‘Superfine: Tailoring Black Style’ ที่ถูกกำหนดขึ้นในปีนี้ เพื่อเฉลิมฉลองแฟชั่นและแสดงความเคารพต่อวัฒนธรรมของคนแอฟริกัน รวมถึงการยอมรับความหลากหลายของอัตลักษณ์
โดยชื่อธีมได้แรงบันดาลใจมาจากหนังสือ ‘Slaves to Fashion: Black Dandyis and The Styling of Black Diasporic Identity’ เขียนโดย โมนิกา แอล. มิลเลอร์ (Monica L. Miller) ตีพิมพ์ในปี 2009 เป็นหนังสือที่ชวนสำรวจแฟชั่นการแต่งกาย ว่ามีบทบาทอย่างไรต่อการสร้างอัตลักษณ์ความเป็นชายของชาวแอฟริกันในยุโรปและอเมริกา ผ่าน ‘Black Dandyism’
แนวคิดที่ว่าด้วยการแสดงออกเชิงอัตลักษณ์ ตัวตนและการต่อสู้เชิงอำนาจและการถูกกดขี่ของ ‘บุรุษชายผิวดำ’ ผ่านการใช้ ‘ชุดสูทสุดเนี้ยบ’ แฟชั่นอันหรูหราของคนผิวขาวจากยุโรป โดยจะเน้นการสั่งตัดเย็บอย่างประณีตและพอดีตัว เพื่อแสดงออกถึงการทวงคืนซึ่งอำนาจ ภายใต้การถูกจำกัดสิทธิ์การแต่งกายของคนผิวดำในช่วงศตวรรษที่ 17- 18 อันเป็นยุคแห่งการล่าอาณานิคมและการค้าทาสซึ่งคนผิวดำถูกปฏิบัติอย่างไร้ซึ่งมนุษยธรรมนั่นเอง
ส่งผลให้ ‘Met Gala’ ในปีนี้มีการกำหนด ‘Dress Code’ อย่าง ‘Tailored for You’ ที่เชิญชวนให้เหล่าผู้ร่วมงานร่วมแสดงตัวตน ผ่านการสวมใส่เครื่องแต่งกายที่ตัดเย็บอย่างสร้างสรรค์ โดยตีความจาก ‘ชุดสูทของบุรุษผิวดำ’ ที่สอดคล้องไปกับธีมประจำปีนี้นั่นเอง
และบุคคลที่ถูกจับตามองบนพรมแดงแทบจะทันทีคงเป็นใครไปไม่ได้ นอกจาก ‘ลิซ่า’ (ลลิษา มโนบาล) ป๊อปสตาร์ระดับโลกที่ออกงานกาลาครั้งแรกด้วยชุดลูกไม้ซีทรูจากแบรนด์ ‘Louis Vuitton’ โดยได้ ‘ฟาเรลล์ วิลเลียมส์’ (Pharrell Williams) Creative Director และศิลปินผิวดำมาออกแบบชุดให้ โดยกิมมิกสำคัญที่ถูกพูดถึงมากสุดคือ ‘ใบหน้าคน’ ที่เป็นลายปักบนชุดของลิซ่า ซึ่งจะเห็นชัดสุดคือส่วนของ ‘กางเกงชั้นใน’ ที่ตกแต่งด้วยคริสตัล โดยลายปักใบหน้าบุคคลสำคัญนั้นมีชาวเน็ตหลายคนมองว่าคลับคล้ายกับใบหน้าของ ‘โรซา พาร์กส์’ (Rosa Parks) ไอคอนิกด้านสิทธิมนุษยชน นำมาซึ่งการถกเถียงในเรื่องของความเหมาะสมหรือไม่กับตำแหน่งของลายปักดังกล่าว
อย่างไรก็ตาม หากสังเกตกันที่ดีเทลลายปักแล้วจะพบว่า ใบหน้าหลากหลายเหล่านั้นคือภาพวาดพอร์เทรตของ ‘เฮนรี เทย์เลอร์’ (Henry Taylor) จิตรกรผิวดำผู้ทรงอิทธิพลในโลกศิลปะร่วมสมัย โดยสไตล์อันโดดเด่นของเขาคือการวาดภาพผู้คนรอบตัวเขา ที่มีทั้งบุคคลธรรมดา บุคคลสำคัญที่มีชื่อเสียง นักเคลื่อนไหว คนไร้บ้าน รวมถึงเขายังสร้างงานประติมากรรมจากวัสดุในชีวิตประจำวันด้วย
โดยผลงานของเขาสะท้อนให้เห็นถึงชีวิตความเป็นอยู่ของคนผิวดำชาวแอฟริกัน-อเมริกัน ไปจนถึงการเป็นกระบอกเสียงให้กับชุมชนคนผิวดำในสังคมอเมริกันอีกด้วย การขับเคลื่อนผ่านฝีแปรงของเขา กลับเป็นแรงบันดาลใจให้ฟาเรลล์ วิลเลียมส์เลือกออกแบบชุดนี้สำหรับธีมของงานกาลาในปีนี้
นอกจากนี้ ชื่อธีม ‘Superfine: Tailoring Black Style’ ยังเป็นชื่อเรียกนิทรรศการที่กำลังจะจัดขึ้นในพิพิธภัณฑ์ศิลปะเมโทรโพลิแทน ในวันที่ 10 พฤษภาคม 2025 โดยชูประเด็นการให้ความสำคัญกับการสร้างอัตลักษณ์ของคนผิวดำ ผ่านการสวมใส่เสื้อผ้าและเครื่องแต่งกายตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน โดยโมนิกา แอล. มิลเลอร์ ก็ยังมาเป็นผู้ดูแลนิทรรศการในครั้งนี้เองด้วย