เพราะอากาศมันร้อน! ร้านค้าย่านอากิฮาบาระวอนคุณลูกค้า ‘อาบน้ำ-ดับกลิ่นกาย’ ก่อนมาใช้บริการ

ร้าน Card Land ในย่านอากิฮาบาระ กรุงโตเกียวของญี่ปุ่น ซึ่งมักจะถูกเรียกว่าเป็น ‘ดงโอตาคุ’ ประกาศเตือนลูกค้าช่วงปลายเดือนพฤษภาคม 2023 ให้ช่วยอาบน้ำหรือใช้ผลิตภัณฑ์ดับกลิ่นกายก่อนที่จะมาใช้บริการของทางร้าน โดยให้เหตุผลว่าอุณหภูมิที่สูงขึ้นในฤดูร้อนอาจทำให้ร่างกายคนเราเกิดกลิ่นที่ไม่พึงประสงค์ขึ้นมาได้

หลังจากประกาศของ Card Land กลายเป็นข่าว ก็มีอีกหลายร้านในย่านอากิฮาบาระที่ทยอย ‘ขอความร่วมมือ’ จากลูกค้าคล้ายๆ กันนี้ และมีก็บริษัท OxiClean ผู้ผลิตผงซักฟอกและผลิตภัณฑ์ทำความสะอาดที่ใช้จังหวะนี้ส่งสินค้าขนาดทดลองไปยังร้านค้าย่านอากิฮาบาระเพื่อจะแจกฟรีแก่ผู้ที่มาใช้บริการ เพราะคนในสื่อโซเชียลญี่ปุ่นถกเถียงกันว่าไม่ใช่แค่ ‘กลิ่นเหงื่อ’ เท่านั้นที่เป็นปัญหา แต่รวมถึง ‘กลิ่นอับจากเสื้อผ้า’ ที่ไม่ค่อยได้ซัก หรืออาจจะไม่ได้ใช้ผลิตภัณฑ์ทำความสะอาดที่กำจัดกลิ่นได้ดีพอ

ประเด็นนี้ไม่ใช่เรื่องใหม่ เพราะเมื่อปีที่แล้วก็มีประกาศจากผู้จัดการแข่งขันการ์ดเกม และงานคอนเสิร์ตของไอดอลบางคนในญี่ปุ่น ขอให้ผู้มาร่วมงานอาบน้ำ ทำความสะอาดเสื้อผ้า และใช้ผลิตภัณฑ์ดับกลิ่นกายให้เรียบร้อยก่อนมางาน โดยให้เหตุผลว่าการรวมตัวกันของคนจำนวนมากอาจทำให้เกิดกลิ่น ‘คุกคาม’ คนอื่นๆ ที่มาร่วมงานได้

การคุกคามคนอื่นด้วยกลิ่น หรือ ‘Smell harassment’ เป็นสิ่งที่ถูกพูดถึงในญี่ปุ่นหลายปีแล้ว เพียงแต่ว่าก่อนหน้านี้อาจเป็นการพูดแบบรวมๆ ถึงคนที่ไม่ได้สนใจเรื่องกลิ่นกายของตัวเอง จนกระทั่งยุคหลังมีการพูดแบบเจาะจงถึง ‘ชายญี่ปุ่นรุ่น 40-50 ปีขึ้นไป’ ที่มองว่าการใช้ผลิตภัณฑ์กำจัดกลิ่นต่างๆ เป็นเรื่องสิ้นเปลือง และกลายเป็นปัญหาที่คนโดยสารรถไฟในช่วงเวลาเร่งด่วนพูดถึงกันมาสักพักใหญ่ และล่าสุดก็ดูจะพุ่งเป้าไปยังกลุ่มคนวัย 20-30 ปีที่ถูกเรียกว่า ‘โอตาคุ’ ผู้คลั่งไคล้วัฒนธรรมเกม อนิเมะ มังงะ และไอดอล ซึ่งเป็นลูกค้ากลุ่มใหญ่ของร้านการ์ดเกม

ผู้ใช้สื่อโซเชียลญี่ปุ่นบางคนมองว่านี่เป็นการเหมารวมว่าโอตาคุจะต้องปล่อยเนื้อปล่อยตัว ไม่สนใจเรื่องอาบน้ำหรือการดูแลความสะอาด ซึ่งเป็นเรื่องอนามัยส่วนบุคคลล้วนๆ แต่ความเป็นจริงแล้วสภาพสังคมและเศรษฐกิจของญี่ปุ่นก็เป็นปัจจัยหนึ่งที่ทำให้ผู้คนไม่สามารถรักษาความสะอาดได้ โดยยกตัวอย่างค่าเช่าห้องในเมืองใหญ่ที่แพงมาก ห้องที่ราคาถูกๆ ลงมาหน่อยก็จะไม่มีห้องอาบน้ำ การซักรีดเสื้อผ้าก็ต้องไปใช้บริการข้างนอกซึ่งมีราคาที่ต้องจ่ายเพิ่ม ต่อให้เป็นมนุษย์เงินเดือนก็อาจจะต้องหาทางประหยัดค่าใช้จ่ายตรงนี้ จนส่งผลให้มีเรื่อง ‘กลิ่นกาย’ เกิดขึ้นตามมา

หรือบางคนก็มีปัญหา ‘แพ้กลิ่นสังเคราะห์’ โดยอ้างอิงจากคนหนุ่มสาว (และเด็ก) ที่มีอาการคล้ายๆ โรคภูมิแพ้ละอองเกสร แต่พอตรวจสอบจริงๆ กลับพบว่าหลายคนแพ้กลิ่นของผลิตภัณฑ์ดับกลิ่นทั้งหลายนี่แหละ ไม่ว่าจะเป็นสเปรย์ฉีดลดกลิ่นอับผ้าหรือว่าสเปรย์ดับกลิ่นกายที่วางขายกันทั่วไป คนกลุ่มนี้ก็เลยเลือกที่จะ ‘ไม่ใช้’ ผลิตภัณฑ์เหล่านี้ ซึ่งก็มีผลให้ ‘กลิ่นธรรมชาติ’ แผ่ออกจากร่างกายโดยไม่มีทางเลี่ยง

อ้างอิง

• Japan Today. OxiClean officially sends detergent supply to Tokyo card shop struggling with sweaty, smelly ‘otaku’. https://tinyurl.com/4vp9hndb
• Tokyoesque. Keep your smells to yourself: ‘Smell harassment’ and the Japanese personal care industry. https://tinyurl.com/bmb6ma62
• Unseen Japan. Akihabara Card Shop Puts Stinky Visitors on Notice. https://tinyurl.com/5y7e86vx