เรามักจะมองว่าสิ่งที่ “อยู่สูงสุดของห่วงโซ่อาหาร” คือสิ่งที่เก่งกาจที่สุด แข็งแกร่งที่สุด อย่างไรก็ดี ถ้าจะว่ากัน “ตามธรรมชาติ” แล้ว “นักล่า” ที่เก่งที่สุดไม่ใช่สัตว์ที่แข็งแกร่งที่สุด แต่เป็นสัตว์ที่มีอัตราการ “ล่าสำเร็จ” สูงสุด
หรือหมายความว่าสัตว์ที่รู้ว่าตัวเองจะล่าอะไรและล่าอย่างไร นั่นคือสัตว์ที่ประเมินกำลังและความสามารถตัวเองได้ดีด้วย ไม่ใช่มีแต่แรง
ในแง่นี้ถ้าดูในพื้นที่อย่างแอฟริกา เราจะเห็นเลยว่าสัตว์ที่ดูยิ่งใหญ่และดูอยู่สูงสุดในห่วงโซ่อาหารแบบ ‘สิงโต’ หรือ ‘เสือ’ นั้นจริงๆ เป็น “นักล่าที่ห่วยแตกมาก” เพราะสัตว์พวกนี้โอกาสล่าสำเร็จไม่ถึง 50% โดยสิงโตนี่ประเมินกันว่าโอกาสล่าสำเร็จอาจจะแค่ 1 ใน 4 ครั้งด้วยซ้ำ
แล้วสัตว์อะไรเป็น “นักล่า” ที่เก่งที่สุดในแอฟริกา คำตอบคือหมาป่าแอฟริกาที่ล่ากวางแอนติโลปและวิลเดอบีสเป็นอาหาร โดยพวกมันเป็นสัตว์ชนิดเดียวในแอฟริกาที่โอกาสล่าสำเร็จสูงถึง 80%
หมาป่าแอฟริกา | NPR
หมาป่าแอฟริกาเป็นญาติห่างมากๆ ของหมาบ้านที่อยู่ในคนละวงศ์ เพราะพวกมันวิวัฒนาการแยกมาหลายล้านปีแล้ว แม้ว่าจะมีความต่าง แต่ความเหมือนกันก็คือความฉลาดเฉลียวและความสามารถในการร่วมกันล่าเป็นฝูง
ฝูงหมาป่าแอฟริกา | WWF
แน่นอนสัตว์หลายชนิดก็ล่าร่วมกันเป็นฝูง แต่เอาจริงๆ สัตว์พวกนี้ก็สู้หมาป่าแอฟริกาไม่ได้เลย เพราะหมาป่าแอฟริกามีความสามารถในการสื่อสารกันอย่างซับซ้อน หรือพูดง่ายๆ คือพวกมันไม่ได้เป็น “นักล่าอันดับ 1” เพราะความแข็งแกร่งทางกายภาพ เท่ากับความสามารถทางการสื่อสารและทีมเวิร์ค
หมาป่าแอฟริกาขณะล่าเหยื่อ | AfricaFreak
หรือพูดให้ง่ายกว่านั้น พวกมัน “ฉลาด” นั่นเอง แต่ฉลาดแค่ไหนกันนะ?
มีงานวิจัยพบว่าพวกมันมีความสามารถในการสื่อสารระดับ “โหวต” กันได้ด้วย โดยที่พวกมันจะใช้การ “จาม” ในการออกความเห็นว่า “เคลื่อนที่ไปจากตรงนี้กันเถอะ” ซึ่งถ้า “จาม” กันเกินครึ่งฝูง ทั้งฝูงก็จะเคลื่อนที่ตามหลักประชาธิปไตย
แม้ว่าพวกมันจะฉลาดขนาดนี้ แต่ทุกวันนี้พวกมันมีจำนวนเหลือน้อยมาก ทั้งโลกเหลือ 6,000 กว่าตัว เรียกว่าเป็นแรร์ไอเทมของนักส่องสัตว์เลย
เหตุผลก็คือ “พื้นที่หาอาหาร” ของพวกมันเล็กลง เทียบให้เห็นภาพ พื้นที่ใหญ่ๆ เท่ากรุงเทพมหานคร เป็นพื้นที่หาอาหารของหมาป่าแอฟริกาได้เพียง 2 ฝูงเท่านั้น
พวกมันต้องใช้พื้นที่หาอาหารมาก ทว่าพอเมืองขยายไปเรื่อยๆ ก็ไม่แปลกที่ประชากรของพวกมันจะลดจากการขาดพื้นที่ทำกิน
ซึ่งนี่ยังไม่นับว่ามนุษย์ไปฆ่าพวกมัน และพวกมันก็ติดโรคบางอย่างได้จากญาติห่างๆ ของมันอย่างหมาบ้านอีกด้วย
อ้างอิง
- National Geographic. Leaders of the Pack: Facts About African Wild Dogs. http://on.natgeo.com/2KxaXKV
- NPR. Democracy By Sneeze: When Wild Dogs Must Decide, They Vote With Their Noses. http://n.pr/3aMj1BY