ปัญหาสิ่งแวดล้อมนับว่าเป็นประเด็นใหญ่ที่กำลังเกิดขึ้นในขณะนี้ และปัญหาภาวะโลกรวนเป็นสิ่งที่กำลังส่งผลต่อชีวิตพวกเราในหลากหลายมิติ เพราะปรากฏการณ์ก๊าซเรือนกระจกที่ทำให้อุณหภูมิของโลกสูงขึ้น ทำให้สิ่งแวดล้อมกำลังเปลี่ยนไป และวิถีชีวิตของพวกเราก็กำลังเปลี่ยนแปลง
ซึ่งในฐานะประชากรโลก สิ่งที่เราพอจะทำได้เพื่อช่วยกันลดก๊าซเรือนกระจกก็คือลดการใช้ทรัพยากรต่างๆ ใช้ให้คุ้มกว่าที่เคยเป็นมา ใช้ให้นาน และเหลือทิ้งให้น้อยที่สุด โดยสามารถยึดตามหลักการ 8R หลักการที่จะช่วยให้เราสามารถใช้ชีวิต และสามารถดูแลสิ่งแวดล้อมและโลกใบใหญ่ไปได้ในเวลาเดียวกัน
- Rethink – คิดให้ดี ก่อนซื้อและใช้
เราอยู่ในยุคสมัยที่อะไรๆ ก็ล่อตาล่อใจ เชื่อว่าทุกคนเข้าใจดี แต่การกวาดซื้อหลายอย่างสนองความในใจนั้นไม่ค่อยส่งผลดีต่อสิ่งแวดล้อมมากนัก ดังนั้นหลักการแรกของ 8R คือการสูดหายใจเข้า และคิดดีๆ ก่อนจะตัดสินใจ และสังเกตเพิ่มเติมสักนิดว่า เราต้องการสิ่งนั้นหรือไม่ และสิ่งนั้นเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมหรือเปล่า
- Reduce – ลดการใช้
ทางเลือกที่ดีที่สุดบางครั้งอาจเป็นการ ‘ลดการใช้’ ไปเลย บางครั้งของบางอย่างเราสามารถหยิบยืมจากคนรอบข้างหรือเช่าเอาได้ เช่นเครื่องตัดหญ้า หรือลำโพงที่นานๆ ใช้ครั้ง เพื่อแบ่งปันทรัพยากรให้กับคนหลายๆ คนได้ใช้ ที่จะเป็นทั้งลดการผลิตใหม่ และลดการเกิดขยะในไปเวลาเดียวกัน
- Reuse – เอามาใช้ซ้ำให้นานเท่าที่จะทำได้
การนำกลับมาใช้เป็นใหม่เป็นหลักการพื้นฐานที่อยู่ในหลัก 3R สุดคลาสสิก แต่มันก็ยังใช้ได้เสมอ โดยเฉพาะกับพวกพลาสติกต่างๆ ที่หลายครั้งเรามักโยนทิ้งถังขยะ ไม่ว่าจะเป็นแก้ว ถ้วย จาน หรือถุงพลาสติก ที่แถมมาจากการชอปปิ้ง การนำของเหล่านี้กลับมาใช้ซ้ำอีกครั้งเป็นการช่วยลดขยะได้ในชีวิตประจำวัน
- Recycle – แปรรูปของเก่าให้เกิดใหม่
‘รีไซเคิล’ เป็นคำที่เรารู้จักกันมานาน และเป็นหนึ่งในหลักการสำคัญ เพราะการนำวัสดุที่ไม่สามารถใช้ซ้ำได้แล้วมาแปรรูปใหม่อีกครั้งจะช่วยอนุรักษ์ทั้งทรัพยากรและพลังงาน โดยที่ผลลัพธ์จากการรีไซเคิลสามารถสร้างสรรค์เป็นสิ่งต่างๆ ได้มากมาย ไม่ว่าจะเป็นการแปลงเสื้อเก่าๆ เป็นผ้าขี้ริ้ว หรือการนำขวดพลาสติกไปใช้ปลูกต้นไม้ก็เป็นการรีไซเคิลอย่างง่ายๆ ที่ทุกคนทำได้ เพื่อให้ของแต่ละอย่างถูกใช้งานอย่างคุ้มค่าที่สุด
- Repair – ซ่อมก่อน อย่าเพิ่งซื้อใหม่
แม้ว่าการซื้อใหม่อาจเป็นสิ่งที่ง่ายไม่เปลืองแรง (แม้จะเปลืองเงิน) แต่การซ่อมแซมของให้คืนชีพและยืดอายุการทำงานของมันออกไปสามารถช่วยประหยัดทั้งเงินและช่วยสิ่งแวดล้อมได้อย่างมหาศาล เพราะเราจะช่วยลดขยะในโลกนี้ไปได้มาก อาจจะเริ่มลองซ่อมแซมเท่าที่จะทำได้ให้มากที่สุดก่อนก็ได้
- Regift – ส่งต่อสิ่งของให้คนที่ต้องการ
หลายครั้งเรามักมีสิ่งของมากมายที่เก็บเอาไว้ แต่ไม่ได้ใช้ แทนที่เราจะเก็บ หรือทิ้งของเหล่านั้นไปจนกลายเป็นขยะในอนาคต เราสามารถส่งต่อและแชร์สิ่งของเหล่านั้นให้กับคนอื่นๆ ได้ใช้ประโยชน์ได้ ไม่ว่าจะเป็นการแบ่งให้กับเพื่อนฝูง ครอบครัว หรือการบริจาคให้กับคนที่ต้องการ ก็เป็นการช่วยจัดการสิ่งของให้ดีต่อสิ่งแวดล้อมได้ นับว่าเป็นการใช้ทรัพยากรร่วมกันอย่างมีประสิทธิภาพอีกด้วย
- Recover – นำมาใช้ประโยชน์รูปแบบใหม่
การนำทรัพยากรที่เราไม่ได้ใช้แล้ว มาเป็นวัสดุในกระบวนการผลิตสิ่งต่างๆ ก็นับว่าช่วยโลกใบใหญ่ได้เหมือนกัน ซึ่งตัวอย่างที่เราคุ้นกันก็คงเป็นเรื่องของ การนำชิ้นส่วนบนฝากระป๋องอลูมิเนียมไปใช้เป็นวัสดุในการผลิตขาเทียม ที่ทุกฝ่ายได้ประโยชน์ร่วมกัน ทั้งผู้ที่ต้องการสิ่งของแถมลดการเกิดขยะไปในตัว
- Refuse – ซื้อให้น้อย ใช้อย่างพอดี ปฏิเสธสิ่งไม่จำเป็น
การซื้อของและใช้อย่างพอดีเป็นกลยุทธ์ที่พื้นฐานที่สุดและได้ผลมากที่สุดอย่างหนึ่งในการรักษาสิ่งแวดล้อม ลองบอกลาสิ่งของไม่จำเป็น หรือการใช้ทรัพยากรที่ซ้ำซ้อน นอกจากจะช่วยลดขยะแล้วยังช่วยลดการผลิตไม่ให้โอเวอร์มากเกินไปอีกด้วย อะไรปฏิเสธได้ก็ปฏิเสธ อันไหนไม่จำเป็นก็อาจไม่ต้องซื้อหรือรับมา
นี่คือหลักการ 8 ข้อง่ายๆ สำหรับคนที่ต้องการเป็นส่วนหนึ่งในการช่วยให้โลกผ่านวิกฤตสิ่งแวดล้อมในด้านต่างๆ ที่กระทบต่อกันเป็นลูกโซ่ได้ แม้จะดูเหมือนหลายข้อแต่ก็ไม่ยากเกินทำอย่างแน่นอน
อ้างอิง
- Ecostore. The 8 R’ s to being a conscious consumer. https://bit.ly/3qZPtZ3
- Buddhajeans. 8R´s waste hierarchy> https://bit.ly/3J7OhZV