ในธรรมชาติ อาวุธที่ร้ายแรงที่สุดของสัตว์กินเนื้อส่วนใหญ่คือการ “กัด” เพราะสัตว์เหล่านี้ต้อง “กิน”
ความสามารถในการกัดได้รุนแรงจึงไม่ได้เป็นแค่ “สิ่งจำเป็น” ในการเคี้ยวอาหารที่เป็นเนื้อเหนียวๆ ได้อย่างหมดจดเท่านั้น แต่ยังจำเป็นในการ “ล่าเหยื่อ” อีกด้วย
แล้วสัตว์อะไร คือสัตว์ที่มี “แรงกัด” มากที่สุด?
1.
ในการศึกษาที่มีมา การประเมินแรงกัดน่าจะมี 2 แบบใหญ่ๆ
- ประเมินจากการเอาสัตว์มากัดจริงๆ แล้ววัดแรงกัดกับเครื่อง
- ประเมินจากแบบจำลองของโครงสร้างร่างกายของสัตว์
ในแบบแรก สัตว์ที่เป็น “แชมป์” กัดแรงมากที่สุดในโลกใบนี้เท่าที่เคยมีการ “วัด” กันมา ได้แก่ ‘จระเข้น้ำเค็ม’ ซึ่งกัดแรงกว่ามนุษย์ประมาณ 23 เท่า
ขอเน้นว่าจระเข้กัดแรงกว่าฮิปโป (เพราะแรงกัดของฮิปโปแค่ประมาณ 12 เท่าของมนุษย์เท่านั้น)
ส่วนการประเมินแบบที่สองนั้นเกิดจากปัญหาว่า มีสัตว์อีกจำนวนมากที่เราไม่สามารถจับมาวัดแรงกัดได้ นักวิทยาศาสตร์จึงสร้างแบบจำลองกะโหลก ขากรรไกร กล้ามเนื้อ และฟัน แล้วเอาสิ่งเหล่านี้ใส่ไปในคอมพิวเตอร์ และคำนวณแรงกัด
การประเมินแบบที่สองพบว่า ‘ฉลามขาว’ น่าจะเป็นสัตว์ที่เป็น “แชมป์” สัตว์ที่กัดแรงที่สุดในโลก เพราะฉลามขาวกัดแรงกว่ามนุษย์ 25 เท่า และน่าจะเป็นสัตว์ที่กัดแรงที่สุดในโลกปัจจุบัน
2.
ถ้าไม่จำกัดสัตว์ที่อยู่แค่ในโลกปัจจุบันล่ะ?
ถ้าคิดตามแบบนี้ สัตว์ที่น่าจะกัดแรงที่สุดตั้งแต่มีโลกใบนี้มา น่าจะเป็นบรรพบุรุษของฉลามขาวอย่าง ‘เมกาโลดอน’ ซึ่งประเมินกันว่า มันน่าจะกัดแรงว่าฉลามขาวปัจจุบันประมาณ 32 เท่า หรือคิดเป็นตัวเลขกลมๆ ก็คือมีแรงกัดมากกว่ามนุษย์ถึง 800 เท่า
แรงกัดเท่านี้อาจเป็นเรื่องยากที่จะจินตนาการ แต่ก็พอบอกได้ว่า แรงนั้นเทียบเท่ากับจับช้างแอฟริกันซ้อนกันขึ้นไป 3 ตัว แล้วเอามีดติดที่ปลายเท้าตัวล่างสุด แรงกดที่ปลายมีดนั่นแหละคือแรงกัดของเมกาโลดอน
ซึ่งต้องเน้นว่าเมกาโลดอนนั้นกัดแรงจริงๆ เพราะแม้แต่ไดโนเสาร์ดุร้ายอย่างทีเร็กซ์ที่มีการประเมินกันก็พบว่า แรงกัดมากกว่าฉลามขาวยักษ์แค่ 5-6 เท่า ซึ่งถ้าเทียบกับเมกาโลดอนแล้ว แรงกัดของทีเร็กซ์นี่แทบจะกลายเป็นการงับเล่นๆ ไปเลย
ดังนั้นทุกวันนี้ โดยทั่วไปเขาก็จะถือว่าเมกาโลดอนนี่แหละคือสัตว์ที่กัดแรงที่สุดตั้งแต่มีโลกใบนี้มา
3.
จริงเหรอ? จริงๆ ก็มีคนสงสัย
เพราะในปัจจุบัน มีสัตว์ชนิดหนึ่งที่แม้แต่ฉลามขาวยังกลัว ซึ่งก็คือ ‘วาฬเพชฌฆาต’
และสัตว์ชนิดนี้ ยังไม่เคยถูกประเมินแรงกัดแบบจริงจังเช่นเดียวกับฉลามขาว และมันมีความเป็นไปได้ว่า พวกมันอาจจะกัดแรงกว่าฉลามขาว เพราะอย่างน้อยๆ ขนาดตัวของพวกมันก็ใหญ่กว่าฉลามขาวนิดหน่อย (วาฬเพชฌฆาตโตเต็มวัยยาวประมาณ 7-8 เมตร ในขณะที่ฉลามขาวตัวใหญ่สุดที่บันทึกมาตัวยาวประมาณ 6 เมตรกว่า)
ถ้าเป็นแบบนั้นจริง ก็จะนำไปสู่อีกปัญหาว่า เอาจริงๆ ‘แชมป์ตลอดกาล’ ของสิ่งมีชีวิตที่กัดแรงที่สุดตั้งแต่มีโลกใบนี้มา ก็อาจไม่ใช่เมกาโลดอน และแต่วาฬโบราณที่อยู่ร่วมสมัยกับเมกาโลดอน ซึ่งเขาเรียกกันว่า ‘ลิวยาทัน’ (Livyatan) ซึ่งก็เป็นชื่อที่มาจาก ‘เลเวียธัน’ (Leviathan) ที่เป็นสัตว์ร้ายในพระคัมภีร์ของศาสนาคริสต์
4.
ลิวยาทันเป็นสัตว์ที่ถือกันว่าเป็นสัตว์นักล่าที่ใหญ่ที่สุดในประวัติศาสตร์ โตเต็มที่มันน่าจะยาวประมาณ 18 เมตร ซึ่งมีขนาดพอๆ กับเมกาโลดอน หรือใหญ่กว่านิดหน่อย
และขนาดของลิวยาทันคือขนาดของ ‘วาฬสเปิร์ม’ ในปัจจุบัน ซึ่งแม้ตัวลิวยาทันกับวาฬสเปิร์มจะตัวเท่าๆ กัน และเป็นวาฬเหมือนกัน แต่ลิวยาทันมีฟันซี่ใหญ่เบ้อเริ่มเต็มปากเหมือนวาฬเพชฌฆาต จึงมองว่า ลิวยาทันน่าจะเป็นบรรพบุรุษของวาฬเพชฌฆาต
ปัจจุบัน เราไม่รู้ชัดเจนว่าลิวยาทันหน้าตาเป็นอย่างไร เพราะเหลือซากของพวกมันน้อยมาก แต่ที่เรารู้ค่อนข้างแน่ก็คือ พวกมันน่าจะเป็นสัตว์ที่อยู่บนสุดของห่วงโซ่อาหาร เช่นเดียวกับเมกาโลดอน และสัตว์สองชนิดนี้อยู่ร่วมสมัยกันในทะเลเดียวกัน
พูดอีกแบบก็คือ วาฬเพชฌฆาตนั้นอาจเป็น “คู่กัด” กับฉลามขาวมาตั้งแต่รุ่นบรรพบุรุษก็ได้ ซึ่งนั่นก็หมายความว่า ถ้าวาฬเพชฌฆาตในปัจจุบันมีแรงกัดสูงกว่าฉลามขาว ก็เป็นไปได้ว่าลิวยาทันก็น่าจะมีแรงกัดสูงกว่าเมกาโลดอน และพวกมันก็อาจจะล่าเมกาโลดอนกินเป็นอาหารมาแล้ว ก่อนที่พวกวาฬเพชฌฆาตจะล่าฉลามขาวกินเล่นกันทุกวันนี้
5.
ทั้งหมดคือ “ความเป็นไปได้” ที่คลุมเครือเมื่อเราย้อนกลับไปไกลในประวัติศาสตร์
เพราะยิ่งหลักฐานน้อย ก็ยิ่งต้องใช้การคาดเดาและทฤษฎีมาเสริมความเข้าใจเกี่ยวกับอดีตเยอะ
แต่ที่แน่ๆ ก็คือ “กำลัง” อาจไม่ใช่สิ่งสำคัญที่สุดในการอยู่รอดของสิ่งมีชีวิต มิเช่นนั้นบรรดาสัตว์ที่ “แรงกัด” เยอะๆ ในประวัติศาสตร์ คงจะไม่สูญพันธุ์
แต่สิ่งที่สำคัญกว่าในกระบวนการทางวิวัฒนาการกลับเป็น “ความสามารถในการปรับตัว” และนี่ก็คือคำอธิบายว่าทำไม “สิ่งมีชีวิตอ่อนแอ” อย่าง ‘มนุษย์’ ถึงอยู่รอด ขยายเผ่าพันธุ์ และสามารถปกครองโลกได้ในทุกวันนี้
ในขณะที่สิ่งมีชีวิตอันแข็งแกร่งอื่นๆ ดาหน้ากันสูญพันธุ์ไปนับไม่ถ้วน
อ้างอิง:
- BBC. One creature had a bite more powerful than any other. https://bbc.in/2Hdtz0x
- National Geographic. Prehistoric great white shark had strongest bite in history. https://on.natgeo.com/3knz5f6
- LiveScience. Ancient Shark’s Bite More Powerful Than T. Rex’s. https://bit.ly/2RwVvOC