รู้หรือไม่ว่าตอนนี้มีผู้คนมากถึง 18 ล้านคนทั่วโลกที่ต้องเผชิญกับโรคมะเร็ง
และมีผู้ป่วยใหม่เพิ่มขึ้นปีละประมาณ 9 ล้านคน เรียกได้ว่ามะเร็งเนี่ยเป็นวายร้ายอันดับต้น ๆ ของมวลมนุษย์เลยก็ไม่เชิง แต่ปัจจุบันนี้นักวิทยาศาสตร์เจอแนวทางที่จะช่วยให้มนุษยชาติรอดพ้นจากมะเร็งตัวร้ายในตัว “ตุ่นไร้ขน” (naked mole rat)
หลายคนอาจจะคุ้นหน้าตากับเจ้าตัวย่นที่ไม่ค่อยน่ารักนี้จากตัวละคร Rufus สัตว์เลี้ยงน่ารักในซีรีย์ Kim Possible แต่อาจไม่รู้ว่าในชีวิตจริงมันเป็นสัตว์ที่มีลักษณะพิเศษมาก ๆ และเราจะพบตุ่นไร้ขนได้เพียงแค่ในบางพื้นที่ของแอฟริกาเท่านั้น และก็ยังเจอได้ยากเพราะพวกมันอาศัยอยู่ใต้ดิน
ไม่ใช่หนังยาน ๆ ไร้ขน ของมันเท่านั้นที่ทำให้พิเศษ เพราะพวกมันมีระบบสังคมไม่เหมือนกับตุ่นด้วยกัน หรือแม้แต่กับสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมส่วนใหญ่ เพราะมันอยู่รวมกันนับร้อย หรืออาจจะมากถึง 300 ตัว แถมมีระบบสังคมคล้ายกับพวกแมลงอย่างผึ้งหรือมด แบบที่มีนางพญาเป็นตัวเมียตัวเดียวที่จะสืบพันธ์ุได้ในขณะสมาชิกมีหน้าที่หาอาหาร ขุดดิน และป้องกันภัย
แน่นอนว่าสิ่งที่ทำให้เราสนใจในตุ่นไร้ขน ไม่ใช่เพราะมันไม่มีขน หรือมีระบบสังคมแบบแมลง แต่เพราะพวกมันมีอายุขัยที่ยืนยาวมาก ตุ่นไร้ขนอาจอยู่ได้ถึง 30 ปี ในขณะสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมขนาดเล็กตัวอื่นมีอายุขัยแค่ 5-6 ปีเท่านั้น ที่สำคัญคือมันแทบจะไม่เป็นมะเร็งเลย ตุ่นไร้ขนมีโอกาสเกิดมะเร็งที่น้อยมาก น้อยกว่า 0.3% ในขณะที่หนูบางชนิดที่อยู่ในสปีชีส์ใกล้เคียงมีโอกาสเป็นมะเร็งสูงถึง 90%
นักวิจัยจากสถาบัน Institute of Ageing and Chronic Disease มหาวิทยาลัยลิเวอร์พูล
เชื่อว่าความอายุยืนกับการมีชีวิตไร้มะเร็งของเจ้าตุ่นไร้ขนมีความเกี่ยวข้องกัน เพราะตามปกติแล้ว “ความชราภาพ” นี่ล่ะ ที่ทำให้เกิดมะเร็งเพราะเมื่อเซลล์ในร่างกายเริ่มเสื่อมถอย และตายลง ร่างกายจะเกิดอาการตกใจและผลิตเซลล์ขึ้นมาทดแทนซึ่งอาจก่อเป็นเนื้องอก หรือมะเร็ง แต่ในตัวตุ่นไร้ขนมีเซลล์ชนิดพิเศษ “Hyaluronan” สารโมเลกุลพิเศษตัวนี้ทำหน้าที่แยกเซลล์ในร่างกายไม่ให้รวมตัวกันจนกลายเป็นเนื้องอกได้
ด็อกเตอร์ Joao Pedro De Magalhaes หนึ่งในทีมวิจัยระบุว่าตุ่นไร้ขนสามารถยับยั้งกระบวนการเมแทบอลิซึมของเซลล์เซรั่ม ทำให้มันรับมือกับความเสียหายของ DNA ได้ดีกว่าสัตว์ฟันแทะชนิดอื่น เป็นส่วนที่ทำให้พวกมันอายุยืน ไม่เป็นมะเร็ง และยังมีสุขภาพที่ดี ทั้งระบบเลือด และหัวใจยังคงทำงานได้ดีแม้ว่ามันจะอายุมากก็ตาม
อย่างไรก็ดีตุ่นไร้ขนนั้นเป็นสัตว์ที่มีระบบร่างกายพิเศษกว่าสิ่งมีชีวิตชนิดอื่น และเราเพิ่งเริ่มต้นค้นหาความไม่เหมือนใครของมันเท่านั้น ยังมีปริศนาอีกมากในร่างกายพวกมัน เช่น
นักวิทยาศาสตร์เพิ่งค้นพบว่าเจ้าตุ่นเนี่ย “ไม่รู้สึกเจ็บ” เพราะพวกมันพัฒนาจนทิ้งสารสื่อประสาทตัวหนึ่งที่จะส่งความเจ็บปวดไปที่สมอง แถมพวกมันยังสามารถเอาชีวิตรอดจากภาวะขาดออกซิเจนได้นานถึง 18 นาทีโดยไม่ได้ส่งผลเสียอย่างร้ายแรงต่อระบบร่างกายนัก
สรุปแล้วปัจจุบันนักวิจัยกำลังพยายามค้นหาแนวทางในการพัฒนาศักยภาพที่เจ้าตุ่นไร้ขนมีเพื่อมันใช้ในมนุษย์เพื่อลดความเสี่ยงในการเกิดโรคมะเร็งตัวร้ายหรืออาจทำให้มนุษย์อายุยืนมากขึ้นโดยที่ร่างกายยังแข็งแรงดีแบบตุ่นไร้ขนก็ได้ในอนาคต
สารคดี Secrets of Skin: The incredible naked mole rat โดย BBC Earth
อ้างอิง: